احیاگر معروف

احکام مراسم عروسی و نهی از منکر در مجلس عروسی

هر روز در گوشه و کنار شهر شاهد برگزاری مراسم مختلف عروسی هستیم.

شاید خیلی از ما هم جزو مهمانان یا برگزارکنندگان این مراسم باشیم. متأسفانه برخی از این مجالس به بهانه‌هایی مثل اینکه « یک شب ، هزار شب نمی‌شود » تبدیل به مجلس گناه می‌شود. خیلی از افراد هم به‌دلیل ناآگاهی از مسائل شرعی، با حضور در این مجالس گرفتار گناه می‌شوند. اما گاهی « یک شب هزار شب می شود » و اعمال آن بر کل زندگی ما اثر می گذارد .
اینجا می‌توانید با برخی از احکام مراسم عروسی آشنا شوید. همراه بنیانا باشید

مراسم عروسی برویم یا نه؟
حکم کلی: رفتن به مجالسی که انسان علم دارد در آنجا لهو و لعب برپا می‌شود جایز نیست مگر برای نهی از منکر و جلوگیری از ارتکاب گناه. بنابراین رفتن یا نرفتن به مجلس عروسی بستگی به شکل برگزاری آن دارد. اگر مجلس به‌گونه‌ای نباشد که عنوان مجلس لهو و حرام و معصیت بر آن صدق کند و حضور در آن مفسده‌ای نداشته باشد و درضمن حضور و نشستن در آن تأیید کار حرامی محسوب نشود، اشکال ندارد.

نکته: اگر دست‌زدن در مجالس عقد و عروسی به نحو لهوی باشد اشکال دارد و اگر به‌طور متعارف باشد، اشکال ندارد. لهوی در اینجا یعنی حالتی از دست‌زدن و خواندن است که مثلا حالت رقص در انسان به‌وجود می‌آورد.

سؤال: اگر رفتن به عروسی به‌خاطر احترام به عادت‌های اجتماعی باشد آیا به‌علت احتمال، انجام عمل حرام اشکال شرعی دارد؟

اصل شرکت در عروسی‌هایی که احتمال عمل حرام در آنها وجود دارد تا زمانی که به‌عنوان تأیید انجام‌دهنده کار حرام محسوب نشود و موجب ابتلا به حرام هم نشود، اشکال ندارد.

حضور در مجالس مختلط عروسی
حکم کلی: مجالس مختلط عروسی مصداق واضح مجلس حرام است. شرکت در مجلس حرام اگر به نوعی تأیید کار حرام باشد، جایز نیست مگر اینکه شرایط امر به معروف و نهی از منکر وجود داشته باشد.
اما اگر می‌دانیم در فلان مجلس قرار است کار حرامی صورت بگیرد و ما نیز توان نهی نداریم، در حالت معمولی حضور جایز نیست، مگر اینکه عدم‌حضورمان مفسده‌هایی داشته باشد که بیشتر از مفسده حضور در آن مجلس باشد که در این صورت حضور به مقدار ضرورت اشکالی ندارد. فرض کنید عدم‌حضور شما در آن مجلس باعث درگیری‌هایی بین فامیل شود. در این حالت به حداقل حضور در محفل حرام اکتفا کنید.

گاهی نیز ممکن است حضور شما اگرچه مانع کامل ارتکاب حرام نمی‌شود، اما باعث شود گناه کمتری صورت گیرد و همین حضور شما باعث حیای آنها از ارتکاب حرام‌های بیشتر شود؛ در این صورت نیز حضور شما اگر مفسده نداشته باشد، حتی ممکن است لازم نیز باشد.

سؤال: اگر مردی وارد عروسی شود و در آنجا زن بی‌حجابی باشد و مرد بداند که نهی از منکر تأثیری ندارد، آیا واجب است مجلس را ترک کند؟

اگر خروج از مجلس معصیت به‌عنوان اعتراض، مصداق نهی از منکر باشد، واجب است.

حضور در مجلس رقص ( احکام مراسم عروسی )
حکم کلی: در مراسم عروسی، ممکن است افرادی اقدام به رقص کنند. قبل از بیان فتوای شرعی در این زمینه باید به‌معنای رقص از نظر شرعی توجه کنیم. رقص عبارت است از حرکاتی که براساس لعب به اندام می‌دهند. لذا اگر براساس لعب نباشد، بلکه براساس نظمِ دارای غایت و هدف باشد، رقص نیست؛ مثل اجرای کاتا در ورزش‌های رزمی که اگرچه زیباست، اما رقص نیست. یا حرکات ژیمناستیک یا نرمش‌های زورخانه‌ای.

بنابراین نکته اصلی در تعریف رقص، لعب‌بودن حرکات است. براساس فتوای شرعی، رقص مرد بنا بر احتیاط واجب حرام است و رقص زن برای زنان اگر عنوان لهو بر آن صدق کند، مثل اینکه جلسه زنانه تبدیل به مجلس رقص شود، محل اشکال است و احتیاط واجب در ترک آن است؛ در غیر این‌صورت هم اگر به‌گونه‌ای باشد که باعث تحریک شهوت شده و یا مفسده‌ای ایجاد کند و یا همراه با فعل حرام (مانند موسیقی و آواز حرام) باشد یا مرد نامحرمی حضور داشته باشد، حرام است.

در این حکم شرعی، تفاوتی بین مجلس عروسی و غیرآن نیست. شرکت در مجالس رقص هم اگر به‌عنوان تأیید کار حرام دیگران محسوب شود و یا مستلزم کار حرامی باشد، جایز نیست.

نکته ۱: درباره رقص در مجلس زنانه عروسی باید گفت که اگر تبدیل‌کردن این جلسه به جلسه رقص، به‌گونه‌ای باشد که یکی پس از دیگری بلند شود و مفصلا برقصد، این رقص محل اشکال است. بنابراین احتیاط واجب این است که این نوع رقص انجام نگیرد؛ حتی در مجالس زنانه. پس اگر در مجلس زنانه در رقصیدن زنان اغراق کنند؛ به‌طوری که مجلس را به مجلس لهو تبدیل کنند، این محل اشکال است و به احتیاط واجب، حرام است.

نکته ۲: اگر مثلا در مجلس زنانه به خواهر داماد یا خواهر عروس اصرار می‌کنند که حرکتی کند و بنشیند، با اینکه رقص هم صدق می‌کند اما در صورت رعایت سایر شرایطی که عنوان شد این رقص حرام نیست.

نکته ۳: لهوی بودن رقصیدن مرد در مقابل مردان روشن‌تر است؛ چون رقص زن در مجالس زنانه متعارف است؛ به‌خصوص در مجالس عروسی که خیلی جنبه لهوی‌بودن آن محسوس نیست. اما رقصیدن مرد بین مردان، از مصادیق لهو است.

نکته ۴: اگر رقص زن برای شوهرش یا برعکس، همراه ارتکاب حرامی نباشد، اشکال ندارد.

سؤال: شرکت در جشن‌های عروسی که زنان و مردان در آنها مبادرت به رقص به‌طور جداگانه می‌کنند چه حکمی دارد؟

شرکت در مجلس معصیت اگر مستلزم ارتکاب حرام باشد یا حضور در آن تأیید گناه محسوب شود، جایز نیست.

سؤال: رقص زنان در برابر مردان در مجالس عروسی روستایی که آلات موسیقی در آنها به‌کار می‌رود چه حکمی دارد؟ و تکلیف ما در برابر آن چیست؟
رقص زنان در برابر بیگانگان و همچنین هر رقصی که موجب مفسده و برانگیخته‌شدن شهوت شود، حرام است و به‌کارگیری آلات موسیقی و گوش‌دادن به آنها هم اگر به‌صورت لهوی و مطرب باشد، حرام است و وظیفه مکلفین در این موارد نهی از منکر است.

نهی از منکر کردن در عروسی
حکم کلی: نهی از منکر در مجلس عروسی هم باید با همان شرایط و احکام شرعی مربوط به امربه‌معروف و نهی از منکر صورت گیرد؛ یعنی باید شرایط و مراحل و مراتب آن رعایت شود که قبلا در همین صفحه، احکام آن توضیح داده شده است. یک نکته مهم که در مجالس عروسی کاربردی به‌نظر می‌رسد این است که تکلیف امر به معروف و نهی از منکر با عدم‌احتمال تأثیر ساقط است. اما اگر مثلا خروج از مجلس عروسی که تبدیل به مجلس معصیت شده به‌عنوان اعتراض، مصداق نهی از منکر باشد، واجب است این کار انجام شود.

مسائل متفرقه مربوط به عروسی

سؤال: کراوات زدن در شب عروسی خود یا دیگران چه حکمی دارد؟
به‌طور کلی پوشیدن کراوات و یا دیگر لباس‌هایی که پوشش و لباس غیرمسلمانان محسوب می‌شوند به‌طوری که پوشیدن آنها منجر به ترویج فرهنگ منحط بیگانگان شود جایز نیست.

سؤال: در بعضی از مناطق به‌خصوص روستاها مجلس عروسی را در مساجد برگزار می‌کنند، به این صورت که مجلس رقص و آواز در خانه بر پا می‌شود، ولی نهار یا شام را در مسجد تناول می‌کنند. آیا این کار شرعا جایز است یا خیر؟

غذا دادن به دعوت‌شدگان در مسجد فی‌نفسه اشکال ندارد.

سؤال: هنگام جشن عروسی چند عکس از من گرفته شد که در آنها حجاب کامل نداشتم، این عکس‌ها در حال حاضر نزد دوستان و اقوام من هستند. آیا جمع‌آوری آنها بر من واجب است؟

اگر وجود عکس‌ها نزد دیگران مفسده‌ای ندارد و یا برفرض ترتب مفسده، شما در دادن عکس‌ها به دیگران نقشی نداشته‌اید یا جمع‌کردن آنها از دیگران برای شما مشقت دارد، تکلیفی در این‌باره ندارید.

همیشه راهی هست

اگر مجبور هستید برای جلوگیری از یک مفسده بزرگ‌تر در یک مجلس عروسی که در آن فعل حرام انجام می‌شود حضور یابید درصورت امکان باید از گوش دادن و توجه کردن به رقص و یا موسیقی حرام، اجتناب کنید.

لذا اگر شرایط نهی از منکر فراهم نیست و نیز نمی‌توانید مجلس را ترک کنید، می‌توانید خود را از محل فعل حرام دور کرده و مثلا در محل تهیه پذیرایی خود را به‌کار دیگری مشغول کنید و یا به نوعی توجه خود را به جای دیگری معطوف دارید.

آن مقدار از موسیقی حرام هم که ناخودآگاه به گوش شما می‌رسد، در این حالت ضرورت، مشکلی ندارد زیرا «گوش کردن» به موسیقی حرام، حرام است، ولی به گوش رسیدن صدای آن بدون توجه شما اشکال ندارد.

منبع:مجله بنیانا