احیاگر معروف

پیام شخصیت های کارتون برای فرزندان ما

بن تن، باربی، انگری برد، باب اسفنجی، لاک پشت های نینجا، مرد عنکبوتی و… شخصیت هایی هستند که این روزها دنیای کودکان و نوجوانان ما را تسخیر کرده اند و فرزندان ما، نه تنها با این نمادها بیگانه و غریبه نیستند؛ بلکه این نام ها و تصاویر به بخشی از دلبستگی های آنان تبدیل شده است. چرا که تصاویر این شخصیت های به ظاهرکارتونی و در واقع نماد فرهنگ آمریکایی، همه جا از تصویر روی لباس، رختخواب، بشقاب، لوازم التحریر و اسباب بازی ها گرفته تا شهربازی ها هر لحظه پیش روی فرزندان ما است؛ به طوری که فرزندان ما با آن ها انس گرفته و درمیان انبوه تصاویر، اسباب بازی ها و کارتون های تلویزیونی شانس انتخاب با این تصاویر یار است.

در سال های اخیر استقبال از لوازم التحریرهایی که در آن ها از این تصاویر استفاده شده؛ سبب نگرانی ها و اعتراضاتی توسط کارشناسان و خانواده ها و درخواست برای استفاده از تصاویری که با فرهنگ ایرانی و اسلامی شده همخوانی دارد؛ شده است. اما به راستی این تصاویر تا چه اندازه می توانند بر شخصیت و آینده فرزندان ما موثر باشند؟ آیا نگرانی کارشناسان بر میزان تاثیر این تصاویر بر اذهان و آینده فرزندان ما با نوعی اغراق همراه است؟

تصاویر در کودکی در ضمیر ناخود آگاه حک می شوند

یکی از عوامل محیطی و اجتماعی تأثیر گذار بر روی تربیت انسان ها، منابع اطلاعاتی هستند و از آنجا که تصاویر، نوشته ها و اشیا پیرامونی هم به نوعی منبع اطلاعاتی محسوب می شوند، می توانند سبب تربیت نسلی شوند. امروزه تاثیر و ضبط تصاویر بر ضمیر ناخودآگاه در دوران کودکی و بروز و ظهور در بزرگسالی مسئله ای است که توسط یافته های علمی اثبات شده و دانشمندان با تکیه بر این کارکرد ضمیر ناخودآگاه به تعریف روش های آموزشی و تربیتی جدید با تکیه بر این یافته پرداخته اند.

از یکی از علما پرسیدند: «اگر بر روی لباسی حروف انگلیسی نوشته شده باشد بدتر است یا اگر تصویر حیوان داشته باشد؟ ایشان بلافاصله فرمودند: «حروف انگلیسی بدتر است»؛ چرا؟ کمی فکر کنید.

به این روایت دقت کنید: «خداوند به یکی از پیامبران وحی فرستاد که به مؤمنین بگو: لباس‌هاى دشمنان مرا نپوشید و از خوراک‌هاى دشمنانم نخورید، و به راه و روش دشمنان من رفتار نکنید، که در این صورت شما نیز مانند آنان دشمنان من خواهید بود.» (وسائل‏ الشیعه، ج ۴، ص ۳۸۵)

 اینکه چگونه هم شکل شدن به همراه شدن می‌رسد نکته قابل تأملی است!!!!!!!!!!!

مرحوم راشد تربتی از وعاظ مشهور تعریف می‌فرمودند: «من همراه پدرم مرحوم آخوند ملاعباس تربتی که از علمای زاهد بود از در غربی صحن کهنه بیرون رفتیم و چون به بست بالا خیابان رسیدیم که دو دهانه فلکه در آنجا به هم می‌پیوست(فلکه ای که در آن زمان در اطراف آستانه امام رضا (ع) احداث شده بود و در آن زمان کار مهم و جالبی محسوب می شد) گفتم: «این فلکه‌‏ای است که احداث کرده‌اند.»

مرحوم حاج آخوند نگاه نکرد؛ از ایشان پرسیدم: «آیا نگاه کردنش گناه دارد؟ گفت: «نه، گناه ندارد. ولی به همین اندازه حواسم پرت می‏‌شود.» (کتاب فضیلت‌های فراموش شده)

 اگر یک نگاه انسان را از هدف اصلی باز می‌دارد نگاه دائم به یک شخصیت پوچ چه به سرش خواهد آورد؟؟؟؟؟

هردانش ‏آموز(مخصوصاً دانش‌آموز دبستانی) به طور متوسط ۱۲۰۰ بار در سال جلد هرکدام از دفترهایش را می‏ بیند؛ اگر ۱۲۰۰ بار صحنه‌‌ای مقابل ما تکرار شود چه رخ می‏ دهد؟؟؟؟؟

یا فکر با آن شکل می‌گیرد یا مانند خاطره‏‌ای پابرجا باقی می‏ ماند.

پیام شخصیت های کارتون برای فرزندان ما

هر کدام از این شخصیت های کارتونی که با اهداف خاص و بر اساس نظرات کارشناسان و روانشناسان کودک و برای تاثیر بر پنهان ترین جنبه شخصیت هر انسانی یعنی ضمیر ناخود آگاه طراحی شده؛ دارای پیام مختص به خود هستند، پیامی که هرروز با دیدن تصاویر دفترها و کیف ها و.. خود و دوست هم کلاسیشان بیشتر و بیشتر در عمق جانشان نفوذ می کند. پیام های با این مضمون:

◄اگر می‌خواهی جلب توجه کنی باید مثل باربی تمام جذابیت‌های خود را برای همه ارائه کنی.◄ارتباط با جنس مخالف بد نیست؛ دختر و پسر با هم هیچ تفاوتی ندارند.

◄دنیا بر مدار شانس و جادو پیش می‌رود.

◄دنیا منجی می‌خواهد و بهتر از منجیان غربی کسی نیست.

◄موسیقی و ساز و آواز هرچه بیشتر باشد زندگی بهتری خواهی داشت.

◄خجالت در زمینه عشق معنا ندارد راحت باش.

فربد فدائی کارشناس روانشناسی در این خصوص گفت: «معمولا کودکان از طریق چیزهایی که می بینند مطالبی را یاد می گیرند و تمام تصاویر را در ذهن خود نگه می دارند و شاید کارهایی را که قهرمان های آن ها انجام می دهند را الان انجام ندهند؛ اما در فرصت های دیگر تلاش خواهند کرد تا خود را شبیه آن ها کنند. این موضوع باعث می شود تا کودکان به جای همانند سازی با مادر، با تصاویری که می بیند همانند سازی می کند و این تصویر به ایده آل آن ها تبدیل می شود و در سنین بالاتر به سمت پیروی از این تصاویر خواهند پرداخت و تاثیرات منفی در آن ها خواهد داشت.»

وی در ادامه بیان داشت: «متاسفانه خانواده ها در خصوص تاثیرات منفی این تصاویر بر روی کیف و وسایل کودکانشان بی اطلاع هستند و اگر اطلاعی داشتند هیچ وقت اقدام به خرید اینگونه وسایل نمی کردند.»

تهاجم فرهنگی جدید دشمن

لاله افتخاری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، در رابطه با درج تصاویر شخصیت‌ های غربی روی لوازم التحریر دانش ‌آموزان اظهار داشت: «طی سال‌های اخیر تهاجم فرهنگی دشمن بازار لوازم التحریر را هدف قرار داده است که این موضوع برای دانش‌آموزان به‌ ویژه در مقطع دبستان خطرناک است؛ چرا که آن ها را از همان سنین کودکی با شخصیت‌های غربی عجین می‌ کند. در سال ۷۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای را برای مقابله با درج تصاویر غربی روی لوازم التحریر داشت که متأسفانه در جهت اجرایی شدن این مصوبه تلاشی صورت نگرفت و با گذشت ۱۳ سال حرکت در این زمینه بسیار کند بود.»

حرکت به سوی استفاده از لوازم التحریر ایرانی_ اسلامی

فرهنگ دینی ما مملو از الگوهایی است که قابلیت ارائه در عرصه بین‌المللی و به خصوص در کشورهای اسلامی را داشته و نیاز امروز ما را در زمینه شخصیت‏ گرایی و الگوخواهی تأمین می‎کنند. الگوهای اسلامی ما می توانند مروج این تفکرات باشند:

 ◄توجه به خدا در لحظات مختلف

◄توجه به جهان دیگر در کنار توجه به دنیا

◄توجه به اجتماع در کنار توجه به خویش

◄مبارزه در راه خدا

◄آرامش قلبی

◄توجه به دانش واقعی

خوشبختانه چند سالی است که استفاده از تصاویر شهدا، قهرمانان، نمادها و کارتون های ایرانی _ اسلامی بر روی لوازم التحریر دانش آموزان مرسوم شده است و تولیدات خوبی در این زمینه به بازار آمده است؛ تصاویری مانندکاراکترهای مروج حجاب ثنا و ثمین که توسط موسسه خیبر طراحی شده و استفاده از تصاویر برنامه های کودک مانند کلاه قرمزی و پسر خاله و شخصیت های کارتون شکرستان و…که مورد استقبال دانش آموزان قرار گرفته است.

بلند شدن صدای فریاد دویچه وله

با وجود آن که این اقدام حرکتی نویی است و نیاز به گذشت زمان برای حمایت و مقبولیت از جانب مردم را دارد؛ اما دشمنان که به کوچکترین اقدامی در جهت ترویج و بسط تفکرات دینی حساس هستند به این اقدام هوشیارانه و آگاهانه متولیان فرهنگی واکنش نشان دادند.

 چنانچه دویچه‌وله (رادیو صدای آلمان) با انتشار گزارش خبری به تخریب لوازم‌التحریر‌ تولید شده با شاخصه‌های اسلامی ـ ایرانی پرداخت و استفاده از تصاویر شهدای جنگ و شهدای هسته ای و سریال های مانند مختار نامه و حضرت یوسف(ع) بر روی لوازم التحریر را محکوم به شکست دانست و بلند شدن صدای فریاد دشمن و اظهار ناراحتی در این زمینه خود نشانه ای از درست بودن این جریان دارد.

راهکارهای جایگزینی لوازم التحریرایرانی

در پایان باید این نکته را در نظر داشت که به دلیل اشباع بازار با لوازم التحریرهای منقوش به این تصاویر و با طبع انس گرفتن دانش آموزان با این تصاویر دور کردن و جایگزین کردن این تصاویر با نمادهای ایرانی_اسلامی نیاز به زمان و تدبیر خانواده ها دارد؛ به گفته کارشناسان والدین دقت کنند نباید به یکباره و دفعی و با اجبار تصاویر شخصیت های منفی را از اتاق کودک بردارند و سراغ این تصاویر بروند. به طورمثال در ابتدا برای خرید ۴ دفتر، سه دفتر را مطابق میل و اشتیاق کودک بخرند و یکی از دفاتر را با تصویری م۰٫ثبت اما زیبا و جذاب انتخاب کنند. جایگزینی یکی از راه حل های مناسب برای از بین بردن تاثیر های غلط و منفی قبلی است.

◄راه دوم این است که در تشویق هایی که برای کودکان و نوجوانان قرار می دهیم، لوازمی که تصاویرآن مثبت و دارای بار فرهنگی ایرانی و اسلامی است را تهیه و به عنوان هدیه به وی بدهیم؛ هدیه یکی از علاقه مندی های کودک است، زیرا احساس می کند کار بزرگی انجام داده و هدیه گرفته است و آنرا بعنوان سند افتخار خود می داند. پس به آن هدیه علاقه مند می شود.

 ◄سوم اینکه با زبان و ادبیات ساده کودکانه کم کم آثار بد و منفی برخی تصاویرها را برای فرزندمان توجیه کنیم و مطمئن باشیم اگر توضیحات مناسبی به فرزندمان بدهیم نه تنها آن ها خود کمتر به سراغ این لوازم التحریر می روند که در مواردی دیده شده که دوستان خود را نیز از این کار منع می کنند.