جستجو
بایگانی
- فروردين ۱۴۰۳ (۲۴)
- اسفند ۱۴۰۲ (۳۰)
- بهمن ۱۴۰۲ (۲۵)
- دی ۱۴۰۲ (۲۶)
- آذر ۱۴۰۲ (۸)
- آبان ۱۴۰۲ (۱۴)
- مهر ۱۴۰۲ (۹)
- شهریور ۱۴۰۲ (۲)
- مرداد ۱۴۰۲ (۷)
- تیر ۱۴۰۲ (۴)
- خرداد ۱۴۰۲ (۱۶)
- ارديبهشت ۱۴۰۲ (۱۲)
- فروردين ۱۴۰۲ (۱۴)
- اسفند ۱۴۰۱ (۱۷)
- بهمن ۱۴۰۱ (۲۰)
- دی ۱۴۰۱ (۲۷)
- آذر ۱۴۰۱ (۱۶)
- آبان ۱۴۰۱ (۱۷)
- مهر ۱۴۰۱ (۱۵)
- شهریور ۱۴۰۱ (۱۷)
- مرداد ۱۴۰۱ (۱۰)
- تیر ۱۴۰۱ (۱۱)
- خرداد ۱۴۰۱ (۱۱)
- ارديبهشت ۱۴۰۱ (۱۹)
- فروردين ۱۴۰۱ (۹)
- اسفند ۱۴۰۰ (۴)
- بهمن ۱۴۰۰ (۱۰)
- دی ۱۴۰۰ (۱۱)
- آذر ۱۴۰۰ (۸)
- آبان ۱۴۰۰ (۱۰)
- مهر ۱۴۰۰ (۱۲)
- شهریور ۱۴۰۰ (۱۰)
- مرداد ۱۴۰۰ (۹)
- تیر ۱۴۰۰ (۸)
- خرداد ۱۴۰۰ (۹)
- ارديبهشت ۱۴۰۰ (۹)
- فروردين ۱۴۰۰ (۹)
- اسفند ۱۳۹۹ (۱۷)
- بهمن ۱۳۹۹ (۲۴)
- دی ۱۳۹۹ (۱۷)
- آذر ۱۳۹۹ (۱۳)
- آبان ۱۳۹۹ (۱۰)
- مهر ۱۳۹۹ (۱۶)
- شهریور ۱۳۹۹ (۱۴)
- مرداد ۱۳۹۹ (۱۲)
- تیر ۱۳۹۹ (۹)
- خرداد ۱۳۹۹ (۱۲)
- ارديبهشت ۱۳۹۹ (۱۴)
- فروردين ۱۳۹۹ (۱۶)
- اسفند ۱۳۹۸ (۱۷)
- بهمن ۱۳۹۸ (۱۹)
- دی ۱۳۹۸ (۴۲)
- آذر ۱۳۹۸ (۱۴)
- آبان ۱۳۹۸ (۱۴)
- مهر ۱۳۹۸ (۱۱)
- شهریور ۱۳۹۸ (۱۷)
- مرداد ۱۳۹۸ (۱۲)
- تیر ۱۳۹۸ (۲)
- خرداد ۱۳۹۸ (۷)
- ارديبهشت ۱۳۹۸ (۱۵)
- فروردين ۱۳۹۸ (۱۲)
- اسفند ۱۳۹۷ (۱۰)
- بهمن ۱۳۹۷ (۱۲)
- دی ۱۳۹۷ (۲۱)
- آذر ۱۳۹۷ (۶)
- آبان ۱۳۹۷ (۳)
- مهر ۱۳۹۷ (۵)
- شهریور ۱۳۹۷ (۳)
- مرداد ۱۳۹۷ (۸)
- تیر ۱۳۹۷ (۱۵)
- خرداد ۱۳۹۷ (۸)
- ارديبهشت ۱۳۹۷ (۱۳)
- فروردين ۱۳۹۷ (۹)
- اسفند ۱۳۹۶ (۱۰)
- بهمن ۱۳۹۶ (۲۳)
- دی ۱۳۹۶ (۷)
- آذر ۱۳۹۶ (۱۳)
- آبان ۱۳۹۶ (۱۶)
- مهر ۱۳۹۶ (۵)
- شهریور ۱۳۹۶ (۱۵)
- مرداد ۱۳۹۶ (۱۶)
- تیر ۱۳۹۶ (۳۰)
- خرداد ۱۳۹۶ (۳۳)
- ارديبهشت ۱۳۹۶ (۲۶)
- فروردين ۱۳۹۶ (۴۳)
- اسفند ۱۳۹۵ (۶۰)
- بهمن ۱۳۹۵ (۵۱)
- دی ۱۳۹۵ (۵۸)
- آذر ۱۳۹۵ (۴۵)
- آبان ۱۳۹۵ (۵۹)
- مهر ۱۳۹۵ (۹۳)
- شهریور ۱۳۹۵ (۷۴)
- مرداد ۱۳۹۵ (۷۵)
- تیر ۱۳۹۵ (۷۰)
- خرداد ۱۳۹۵ (۵۸)
- ارديبهشت ۱۳۹۵ (۸۸)
- فروردين ۱۳۹۵ (۴۳)
- اسفند ۱۳۹۴ (۴۹)
- بهمن ۱۳۹۴ (۷۳)
- دی ۱۳۹۴ (۱۰)
- آذر ۱۳۹۴ (۲۴)
- آبان ۱۳۹۴ (۲۵)
- مهر ۱۳۹۴ (۲)
- شهریور ۱۳۹۴ (۴)
- مرداد ۱۳۹۴ (۶)
- تیر ۱۳۹۴ (۱۲)
- خرداد ۱۳۹۴ (۱)
- ارديبهشت ۱۳۹۴ (۸)
- فروردين ۱۳۹۴ (۱۲)
- اسفند ۱۳۹۳ (۲۸)
- بهمن ۱۳۹۳ (۲۸)
- دی ۱۳۹۳ (۱۱)
- آذر ۱۳۹۳ (۵۶)
نويسندگان
- سرباز ولایت (2318)
پربحث ترين ها
-
-
کاریکاتور:: حجاب یا بی حجاب؟
۹۳/۰۹/۱۰ -
-
نـامـه ای بـرای خـواهـرم !
۹۵/۰۱/۱۶ -
لطفا قیمت این تصاویر را مشخص کنید
۹۵/۰۱/۲۴ -
-
عملی لذت بخش اما دردناک!
۹۵/۰۱/۱۴ -
-
-
آخرين نظرات
پيوندها
۵ عاملی که سبب بی حیایی می شود
سبک زندگی اسلامی امربه معروف نهی ازمنکر تربیت ازدیدگاه اسلام
۵ عاملی که سبب بی حیایی می شود
در اهمیت حیا همین بس که علی _علیه السلام _در این باره فرمودند: «کسی که دین ندارد حیا ندارد»(۱)پس طبق فرمایش ایشان یکی از نشانه های نداشتن دین و ایمان بی حیایی است. اگر فرد باحیا را فردی بدانیم که فعل قبیح (فعل نابهنجار به معنی انجام دادن کاری که نباید انجام شود و ترک کردن کاری که باید انجام شود) را به احترام فرد ناظر(خود فرد، دیگران، فرشتگان، ائمه،خداوند) ترک می کند، در نقطه مقابل فرد بی حیا است؛ که از انجام دادن فعل قبیح، شرم نمیکند. بنابراین بیحیایی، یعنی مبادرت به کار قبیح در حضور دیگران، بدون هیچ گونه نگرانی.
برخی افراد هیچ باکی ندارند که مردم آنان را در حال انجام کار ناشایست ببینند. اینان افراد بیحیایی هستند که اگر در حال گناه دیده شوند، هیچ گونه تاثر قلبی پیدا نمیکنند. در مذمت بی حیایی روایات بسیاری وجود دارد و عوامل متعددی سبب بی حیای فرد می شود، که ما در این نوشتار به بررسی اجمالی برخی از مواردی که سبب بی حیایی می شوند می پردازیم:
۱_تکرار
فرد باحیا نسبت به تکرار فعل قبیح (فعل نابهنجار به معنی انجام دادن کاری که نباید انجام شود و ترک کردن کاری که باید انجام شود) حساس است و تجربه متعدد فعل قبیح، میتواند به بیحیایی منجر شود. ممکن است فرد باحیا به جهت غفلت یا لغزش، مرتکب فعل قبیح شود. گرچه در مرتبه اول، این کار همراه با شرمندگی و سرافکندگی خواهد بود، اما اگر تکرار شود، سبب از میان رفتن قبح آن کار میگردد و هنگامی که قبح عملی از میان برود دلیلی برای شرم، وجود ندارد. به همین جهت علی علیهالسلام میفرماید: «خطاکاری هرکس زیاد شود، حیای او کاهش مییابد.»(۲)تکرار در این موارد را می توان سبب بی حیایی دانست:
◄پرحرفی
حضرت می فرمایند: «مَن کَثُرَ کَلامُهُ، کَثُرَ خَطَؤُهُ.»(۳) هر کس زیاد حرف بزند، زیاد اشتباه می کند.» جالب این که ایشان علت افزایش خطا را نیز در پرحرفی دانسته است. پرحرفی منجر به افزایش اشتباه میشود و افزایش اشتباه، منجر به کاهش حیا. به هر جهت تجربه کار قبیح میتواند حیا را کاهش دهد.
◄رابطه نامشروع
کار قبیح تا وقتی انجام نشده قبح زیادی دارد؛ اما وقتی تجربه شود حیای آن کاهش مییابد. مثلا اگر کسی پی در پی مورد سوء استفاده جنسی قرار گیرد، شرم و ترس او میریزد و حتی زبان او نیز بیشرم میگردد. امام علی علیهالسلام در این باره فرموده است: «مردی که مورد تجاوز قرار گیرد حیای او کم میشود و زبانش بیادب میگردد.»(۴) در حدیث دیگری آمده که هر که از نظر جنسی هرزه باشد، پررو و دریده میگردد.«من لانت أسافله، صلبت أعالیه؛ هر کس اسافلش هرزه باشد، پُر رو و دریده میشود.»(۵) به همین جهت همجنسبازی و روسپیگری از عوامل کاهش حیا هستند.
◄گوش دادن به موسیقی
در احادیث آمده که گوش دادن به موسیقی و آوازهای حرام نیز عامل بیحیایی است. شاید این نیز در راستای تجربه قبیح، قابل توجیه باشد. موسیقی و آواز حرام، به جهت ساختار و محتوایی که دارد قبح رفتارهای نامناسب جنسی را از میان میبرد و فرد را نسبت به آن تحریک میکند و به همین جهت، سبب بیحیایی میگردد. در راوایات آمده: «هر کس در خانه خود چهل روز نوازندگی کند، خداوندشیطانی را بر او مسلط میکند که بر همه اعضای او تسط مییابد و چون اینگونه شود خدا حیا را از او برمیگیرد و در نتیجه نه از آنچه میگوید باکی دارد و نه از آنچه دربارهاش میگویند.»(۶)
◄فقر و گدایی
همین مسئله درباره گدایی کردن و حاجت خواهی از مردم نیز وجود دارد. این که کسی برای روزی خود، به دیگران رو بیندازد و بدون این که کاری کرده باشد، چیزی طلب کند به خودی خود مایه خجالت و شرم است. حال اگر دست دراز کردن نزد دیگران کار همیشگی فرد شود، نشانه بیشرمی او است.
در حقیقت چنین افرادی به وسیله آبروی خود کسب معاش میکنند؛ یعنی آبرو میدهند و چیزی میگیرند به همین جهت گدایی از مردم مایه از بین رفتن حیا میشود. امام صادق علیهالسلام در این باره میفرماید: «نیاز خود را از مردم خواستن، مایه سلب عزت و از بین رفتن حیاست.»(۷) رسول خدا نیز فرموده است: «گدایی کردن (مانند) چنگ زدن است که فرد به وسیله آن، صورت خود را می خراشد.»(۸)
به همین جهت، یکی از گروه هایی که معمولا بیحیایی در میان آنان فراوان دیده میشود، افراد فقیری هستند که به نان شب خویش محتاجاند و به خاطر کسب روزی مجبورند به هر کسی رو بیندازند و به هر کاری تن دهند و هر ذلت و خواریای را تحمل کنند. امام علی علیهالسلام پیامد فقر را چهار چیز میدانند: «ضعف یقین، کاهش عقل، کم رنگ شدن دین، و کاهش حیا و آبرو» و از این رو فرموده از فقر به خدا پناه میبریم.(۹)
◄قانع نبودن
البته دست نیاز به سوی دیگران دراز کردن و نگاه به دست مردم داشتن، همیشه علت نداری نیست و در بسیاری موارد معلول قانع نبودن است. برخی افراد واقعا از تأمین زندگی خود عاجزند؛ اما برخی به آنچه دارند قانع نبوده طمع بیشتر دارند و لذا همواره چشم به دست دیگران دارند. این نیز موجب کاهش حیا و به وجود آمدن بیحیایی است. اصل چشم داشتن به دست دیگران مایه شرم است؛ اما وقتی این کار تجربه گردد و تکرار شود به مرورحیا را کاهش میدهد تا به بیحیایی میرسد. به همین جهت کسانی که در آغاز این راه قرار دارند ابتدا با سختی و دشواری رو به رو هستند؛ ولی به مرور زمان وضع عادی میگردد و بدون هیچ گونه پروایی و بدون ذرهای ناراحتی و سختی، به آن مبادرت میورزند.
◄حمام و تفرجگاه کنار دریا
همین نکته را در مسئله استحمام نیز میتوان یافت، حمام از پدیدههای غیرعربی است و ظاهرا از روم بهحجاز رفته است. چنینبه نظر میرسد که در روم، بدون پوشش و با حالت برهنهوارد حمام میشدهاند. در چنین وضعیتی، یکی از عوامل رواج بیحیایی حمام رفتن بوده است. گاه برای لحظاتی ممکن است کسی برهنه دیده شود؛ ولی فورا خود را بپوشاند و یا از دیدهها مخفی گردد. این اندازه در بیحیایی تأثیری ندارد اما اگر در جایی مثل حمام، برهنگی جزء عرف بشود و مردم با بدن برهنه در آن جا حاضر شوند این تکرار و تداوم، موجب بیحیایی میگردد. به همین جهت امام علی علیهالسلام درباره این گونه حمام ها فرموده است: «بد مکانی است حمام! پرده را میدرد و حیا را می برد.» (۱۰)
البته این امر، اختصاص به محلی به نام حمام ندارد. هر جا چنین مسئله ای پدید آید، چنین پیامدی خواهد داشت. مثلا در حجاز، حمام وجود نداشت و مردم در فضای باز و در دید دیگران استحمام میکردند و این امر سبب بیحیایی و جریحه دار شدن حیا و عفت عمومی میگردید. به همین جهت رسول خدا با حاسیت نسبت به این پدیده برخورد میکردند و مردم را از این کار نهی نمودند.
همچنین در تفریحگاه های کنار دریا در فصل تابستان، این پدیده به چشم میخورد. البته این امر در کشورهای غربی بیشتر است. در آن کشورها، حتی برخی مناطق از برخی شهرها به این امر، اختصاص داده میشود. در این مورد نیز چون برهنگی امری دامنهدار است و نه لحظهای، موجب بیحیایی خواهد شد.
◄ازدواج
کاهش حیا در مراحل مختلف زندگی نیز توجیه میشود. بهمرور زمان و در طول زندگی، حیای افراد نسبت بهبرخی امور، کاهش مییابد. عمدهترین مسئله، حیا در قلمرو امور جنسی است. حیای زنان، به تدریج کاهش مییابد، حیای مردان نیز کاهش مییابد و به مرورشرمی را که نسبت بهامور جنسی داشتند از دست میدهند. این امر را در شوخیهای مربوط به مسائل جنسی نیز میتوان مشاهده کرد. در آغاز زندگی زناشویی، ممکن است از خیلی حرفها و شوخیها پرهیز شود، اما به مرور زمان حرفهای صریح و شوخیهای رکیک آغاز میشود. دلیل این امر در تکرار است. وقتی تجربه این قبیل امور افزایش یابد، هر چند مشروع باشد ولی شرم فرد را نسبت به آن کاهش میدهد.
◄دانشجویان پزشکی
همین امر را در مشاغلی که در آن ها روابط میان زن و مردم نامحرم زیاد است، میتوان مشاهده کرد. شاید در آغاز شرم زیادی میان زن و مرد نامحرم وجود داشته باشد؛ اما به مرور زمان این شرم کاهش بیشتری مییابد. برخی رشتههای تحصیلی نیز همین گونهاند. در تحقیقی که به عمل آمده حیای دانشجویان پزشکی کمتر از سایر دانشجویان بوده است. در این رشته ویژگیهایی وجود دارد که میتواند توجیهکننده این تفاوت باشد. برخی از این ویژگیها عبارتاند از: بحث و گفتگوی باز درباره اندامها و رفتارهای جنسی، مشاهده تصاویر اندام برهنه زنان و مردان، معاینه بیماران جنس مخالف، مشاهده اندامهای بیماران در هنگام معاینه، و … . همه این ها در قالب تکرار و تجربه متعدد، قابل توجیه است.(۱۱)
کاهش حیا قابل پیشگیری است
نکته مهم این که این مسئله را نمیتوان سرنوشت حتمی حیا دانست و حتما این گونه نیست که همه افراد چنین سرنوشتی داشته باشند. مثلا نقل شده که رسول خدا در آن سن بالا و با وجود تعدد همسرانش، از دختران ازدواج نکرده هم شرم و حیای بیشتری داشته است.(۱۲) این نشان میدهد که کاهش حیا، قابل پیشگیری است.
از یکی از روایتها میتوان شیوهای برای این کار استخراج کرد. در روایتی آمده که بهترین زن کسی است که هنگام خلوت زناشویی، همان گونه که لباس خود را کنار میگذارد حیای خود را نیز کنار بگذارد و پس از آن به موازات این که لباس خود را میپوشد، جامه حیا را نیز بر تن کند.(۱۳) این شیوه میگوید رفتارها و حالت های زمان های تنهایی را به اوقات دیگر سرایت نداده و پس از آن که لباس بر تن کردید، تصور کنید که هیچ اتفاقی نیفتاده و چیزی نسبت به قبل، تغییر نکرده است. معمولاً به موازات پوشیدن لباس، جامه حیا بر تن نمیشود و یا به طور کامل بر تن نمیشود و این روند کاهش، در طول تجربههای متعدد، ادامه پیدا میکند. راه جلوگیری از کاهش حیا حذف تجربههای کاهنده نیست. لازم نیست خلوتهای زناشویی به طور کلی حذف شوند و یا آموزش پزشکی تعطیل شود تا حیا حفظ گردد؛ ولی زن و شوهرها میتوانند پس از خلوت، به حالت اول برگردند و ازدواج راهی برای کاهش حیای آن ها نشود. دانشجویان پزشکی نیز میتوانند پس از کلاس آموزش به حالت اول برگردند و آنچه را دیده و یا شنیدهاند و آنچه را که مربوط به این اوقات خاص است، در همان قلمرو نگه داشته به دیگر قلمروهای زمان سرایت ندهند.
۲_شکسته شدن حرمت
وجود حرمت میان فرد و دیگران، عامل برانگیختگی حیاست. حضور کسی شرم برانگیز است که برای فرد دارای حرمت و احترام باشد. اگر میان آنان حرمتی وجود نداشته باشد، شرمی هم وجود نخواهد داشت. به همین جهت امام کاظم علیهالسلام توصیه کرده است که «حرمت میان خود و برادرت را از میان نبر، چیزی از آن را باقی بگذار چرا که از میان رفتن حرمت، از میان رفتن حیا است.»(۱۴)
بنابراین یکی از عوامل بیحیایی بی آبرو شدن افراد است. از همین جا میتوان به تأثیر منفی فاش کردن اسرار عیب جویی و رسواسازی دیگران پی برد. اموری از این دست که سبب از میان رفتن حرمت و آبروی فرد میشود و حیای او را برطرف میسازد. به همین جهت توصیه فراوان شده که اسرار دیگران را فاش نسازید و کسی را رسوا نکنید، بلکه بالاتر از این توصیه شده است که عیوب دیگران را بپوشانید.
۳_نوشیدن شراب
یکی دیگر از اموری که حیا را از بین میبرد و موجب بیحیایی میگردد، نوشیدن شراب است.(۱۵) امام رضا علیهالسلام، کاهش قدرت بازداری را یکی از پیامدهای نوشیدن شراب معرّفی میکند.(۱۶) مشروبات الکلی کارکردهای قشر مخ یا کرتکس را دچار وقفه میکند. قشر مخ مسئول کارکردهای انسانی و بالای مغز مانند: (تفکر انتزاعی، گفتار، رفتار اختیاری، بازداری و مهار) است. یکی از آثار زیانبار الکل، این است که با مصرف کم و یکی دو بار نوشیدن کارکردهای قشر مخ بخصوص مهار رفتارهای ضد اجتماعی دچار وقفه میشود و با مصرف مقدار کم الکل، فرد موقتا منع و بازداری اجتماعی را فراموش میکند و به کارهایی دست میزند که در شرایط عادی از انجام دادن آن ها ابا دارد. پروا نداشتن و ابا نداشتن، یعنی بیحیایی.(۱۷)
۴_ولادت ناپاک
ولادت ناپاک، یکی دیگر از عوامل بیحیایی است. این پدیده ممکن است به یکی از سه صورت زیر رخ دهد: یا به رابطه نامشروع است و یا اگر رابطه مشروع باشد، به آمیزش هنگام عادت ماهیانه برمیگردد و یا به مشارکت شیطان در انعقاد نطفه. در برخی روایات آمده که «اگر هنگام آمیزش از پوشش استفاده نشود، فرشتگان شرم میکنند و دور میشوند و به جای آنان، شیطان حضور مییابد و در انعقاد نطفه، مشارکت میکند.» چنانچه امام صادق علیه السلام در این باره فرمودند: «کسی که از آنچه دربارهاش میگویند باکی نداشته باشد، شیطان، شریک نطفه او است، و کسی که باکی ندارد از این که مردم، او را در کار بد ببینند، شیطان شریک نطفه او است…»(۱۸) بنابراین، یکی از مواردی که در حیا یا بیحیایی افراد نقش اساسی دارد، مسئله انعقاد نطفه است. پاک بودن نطفه و رعایت مسائل پیرامونی آن، موجب تولّد فرزندان باحیا میشود. گسترش فساد و رواج روابط نامشروع ـ که به پیدایش فرزندان نامشروع منجر میشود ـ از عوامل مهمی است که حیای جامعه را تهدید میکند و باید نسبت به آن به شدّت حساس بود.
۵_جهل
بیحیایی با جهل همراه است و هر جا جهل باشد، بیحیایی نیز حضور دارد و به همین جهت، بیحیایی از سپاهیان جهل شمرده شده است. امام علی علیهالسلام میفرماید: «جاهل چه قدر وقیح است.»(۱۹)
این فقط در قلمرو روابط اجتماعی نیست. در روابط میان انسان و خدا نیز همین گونه است. انسان جاهل حرمت خدا را نیز نگه نمیدارد و به همین جهت از خدا هم شرم ندارد. رسول خدا در باب نشانه های جاهل میفرماید: «نه از خدا شرم میکند و نه او را یاد میکند.»(۲۰)در مقالات بعدی به بررسی ویژگی های افراد بی حیا می پردازیم.
منبع:
برگرفته از پژوهشی در فرهنگ حیا، عباس پسندیده
پی نوشت:
۱_بحار الا نوار، ج۷۸، باب ۱۹
۲_ غررالحکم ودررالکلم، ح ۶۷۱۰
۳_ نهج البلاغه، حکمت ۳۴۹؛ تحف العقول، ص ۸۹ و ۹۹؛ روضه الواعظین، ص ۴۶۹؛ بحار الأنوار، ج ۷۷، ص ۲۸۶
۴_ همان، ص ۳۷۶ (ح ۳۹۵)؛ المئه کلمه، جاحظ، ص ۶۳ (ح ۴۸)
۵_ المناقب، خوارزمی، ص ۳۷۶، ح ۳۹۵
۶_دعائم الإسلام، ج ۲، ص ۲۰۸، ح ۷۶۰؛ الکافی، ج ۶، ص ۴۳۴
۷_ الکافی، ج ۲، ص ۱۴۸، بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۱۱۰
۸- سنن أبی داوود، ج ۲، ص ۱۱۹ (ح ۱۶۳۹)؛ مسند ابن حنبل، ج ۷، ص ۲۷۹، (ح ۲۰۲۸۵)؛ کنزالعمّال، ج ۶، ص ۴۹۶ (ح ۱۶۶۹۸)
۹_جامع الأخبار، ص ۱۰۶
۱۰_کتاب من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۱۱۵ (ح ۲۳۸)؛ مکارم الأخلاق، ص ۵۳؛ بحار الأنوار، ج ۷۶، ص ۷۷
۱۱_ر .ک: «تهیه ابزارهایی جهت سنجش: عمل به باورهای دینی و انواع حیا و بررسی رابطه دینداری و حیا با ویژگیهای شخصیت و سلامت روان»، رساله دکتری (Ph. D) محمود گلزاری، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۸۰، ص ۱۳۵
۱۲_بحار الأنوار، ج ۱۶، ص ۲۳۰
۱۳_الکافی، ج ۵، ص ۳۲۴؛ تهذیب الاحکام، ج ۷، ص ۳۹۹
۱۴_الکافی، ج ۲، ص ۶۷۲، تحف العقول، ص ۴۰۹؛ بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۲۰
۱۵_«اِن اللّه تعالی حرم الخمر لما فیها من الفساد وبطلان العقول فی الحقائق و ذهاب الحیاء من الوجه؛ خداوند متعال، شراب را حرام کرده به خاطر فسادی که به همراه دارد و به خاطر از کار انداختن و از بین بردن حیا از چهره». (فقه الرضا علیهالسلام، ص ۲۸۲؛ بحار الأنوار، ج ۶۶، ص ۴۹۱
۱۶_«حرم اللّه ـ عزّوجلّ ـ الخمر لما فیها من الفساد ومن تغییرها عقول شاربیها ؛ خداوند عزیز و جلیل ، شراب را حرام کرد به خاطر فسادی که در آن است و به خاطر دگرگون کردن عقل شراب نوشها …». (علل الشرائع، ج ۲، ص ۴۷۵؛ عیون أخبارالرضا علیهالسلام، ج ۱، ص ۱۰۵؛ بحار الأنوار، ج ۶، ص ۱۰۷
۱۷_ر . ک: «تهیه ابزارهایی برای سنجش: عمل به باورهای دینی و …»، رساله دکتری (P.HD) محمود گلزاری، ص ۱۳۳ (به نقل از: داویکو ۱۹۹۹، ص ۴۱)
۱۸_کتاب من لایحضره الفقیه، ج ۴، ص ۴۱۷، ح ۵۹۰؛ الخصال، ص ۲۱۶
۱۹_عیون الحکم والمواعظ ، ص ۴۷۵
۲۰_تحف العقول، ص ۱۹؛ بحار الأنوار، ج ۱، ص ۱۱۹
نظرات (۰)
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
لینک های تصویری
طبقه بندی موضوعی
- کتابخانه اسلامی (۸۲)
- بانک تصاویر (۲۴۷)
- علمای دین (۱۰۳)
- قرآن وحدیث (۹۸)
- حجاب (۳۶۰)
- احکام (۸۳)
- نرم افزارهای مذهبی (۴۴)
- بازی های مذهبی (۲)
- قرآن (۲)
- بانک فیلم (۴۰۵)
- سبک زندگی اسلامی (۴۸۴)
- امربه معروف نهی ازمنکر (۱۶۱)
- پرسش وپاسخ (۶۹)
- زندگی به سبک شهدا (۱۹۹)
- من حضرت محمد (صلی الله علیه و آل (۱۴)
- خاطرات مدرسه (۱۶)
- زندگی درمکتب اهل بیت ع (۲۳۳)
- معروف نیوز (۷۹۷)
- رهبری انقلاب (۷۶۸)
- استکبار ستیزی از منظر رهبری انقلاب (۳۵)
- نماز (۳۱)
- بشقاب های توخالی (۲۹)
- فضای مجازی (۳۴)
- تربیت ازدیدگاه اسلام (۶۶)
- نرم افزاراندرویدی (۱۲)
- قرآن (۲)
- ویژه نامه مذهبی (۱۶۲)
- ماه مبارک رمضان (۳۲)
- ماه محرم (۲۶)
- ماه شعبان (۱۲)
- ماه صفر (۸)
- ماه رجب (۹)
- ماه ذی الحجه (۳)
- بسیج (۲۸)
- بانک صوت (۱۰۰)
- سخن نگاشت (۴۱)
- محرم وامام حسین ع (۱۰۵)
- حاج محمودکریمی (۲۷)
- حاج منصورارضی (۱۴)
- نزار قطری (۲)
- دهه فاطمیه (۶۲)
- آموزش (۱۵)
- معرفی سایت های مذهبی (۸)
- سبک زندگی غربی (۳۸)
- حکایت خوبان (۴۱)
- مدافعان حرم (۴۴)
- نیاک از نگاه دوربین (۸)
- داستان های صوتی (۱۰)
- درمسیر بهشت (۳)
- ازدواج (۲۲)
- دانستنی های حقوقی وقضایی (۲)
- گناه (۶)
- مجموعه دروس عرفان دروادی عمل (۲۲)
- استادسیدیدالله یزدان پناه نیاکی (۲۲)
- رسالة الولایة (۲)
- لغت موران شیخ اشراق (۲)
- اسرارنماز (۴)
- اشارات بوعلی(نمط8) (۲)
- دهه فاطمیه (۱۰)
- استادسیدیدالله یزدان پناه نیاکی (۲۲)
- نمآهنگ (۱۰۲)
- کودکانه (۷)
- سیاسی (۲۶)
- ماه مبارک رمضان (۸)
- غدیرخم (۶)
- حدیث (۲)
- معرفی سایت (۳)
- امام خمینی ره (۱۹)
- جنگ ودفاع مقدس (۳۹)
- شهیدسلیمانی (۲۰)
کلمات کلیدی
يادداشت ویژه
-
ماجرای ساخت اولین موشک ایرانی را در این کتاب بخوانید
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ماجرای ساخت اولین موشک ایرانی را در این کتاب بخوانید
کتاب، پر از جزئیاتی قوی و مستند از این دو سالِ پر از تلاشِ آقا حسن است؛ از روزهایی که به سوریه و لیبی رفت تا با دانش موشکی برگردد. از روزهایی که برای جنگ با دنیا در تقلا بود. او، یک نفر بود اما از تنهایی راه، وحشت نمیکرد. انگار که قدرتش را و ایمانش را از منبعی ورای تمام منابع امید در دنیا میگرفت.
صفرِ صفر بودیم. دقیقا ایستاده در همان نقطهای که دست از همه جا کوتاه است. چیزی شبیه حال و روز مُردهای که نه راه پس دارد و نه حتی درست و حسابی میتواند پیش برود! معلق بودیم. بین زمین و هوا. آن هم نه یک معلقِ سر به هوا که کسی کارش نداشته باشد؛ نه. یک معلق که بیشتر از ده کشور جهان دست به دست هم داده بودند تا خرد و خاکِ شیرش کنند! صدام هم پیشقراولشان شده بود. آنها موشک میدادند و اینها، ما را پشت سر هم میکوبیدند؛ با موشکهای شوروی؛ از سی و یکم شهریور ۵۹ تا مرداد سال ۶۳ که کتاب، دقیقاً از همان جا شروع میشود. آن هم با روایتی مستند و واقعی از زندگی مردی که همهی ما او را به اسم «پدر موشکی ایران» میشناسیم.
کتاب «خط مقدم»، نه پیچیدگیهای سر هم کردنِ توصیفات و رویاپردازیهای نویسندهها را دارد؛ و نه حتی قرار است شما را غرق در بازی با کلماتش کند؛ کتاب، صاف است و ساده و پر از جملههایی کوتاه که در روایتی بلند، از دو سالِ زندگی پدر موشکی ایران، به هم پیوسته شده است و خانم فائضه غفار حدادی، نویسنده کتاب، در مقدمهاش، اینطور از آن میگوید: کتاب را که نوشتم، دیدم که فقط دو سال از زندگی یک نفر نیست. داستانی است واقعی از تلاشی دستهجمعی و جهادی در روزهای ناامیدی و بحران.
ماجرای کتاب در روزهای اوج جنگ است؛ از مرداد سال ۶۳ تا دی ماه سال ۶۵. مقطعی که در آن کشته میشدیم بیآنکه دفاع درخوری از خودمان و خاکمان داشته باشیم چون موشکی نداشتیم. نداشتن دانش موشکی به نقطه ضعف ما تبدیل شده بود اما ناگهان، سر و کلهی جوانی پیدا میشود به اسم «حسن طهرانی مقدم»، که آمادگی نشان میدهد تا از این نقطهی ضعف، نقطهی عطف بسازد! و «با اینکه دو ماه از عروسیاش میگذشت، فقط دو روز با عروسش زندگی کرده بود. چون دو روز بعد از مراسم، عروسش را تنها گذاشت و برگشت اهواز. بهمن و اسفند پر شده بود از مأموریتهای مهم برای توپخانه.»
در ادامه کتاب، او را به «حسن آقا» میشناسیم. مردی که فرمانده وقتِ توپخانه جمهوری اسلامی ایران است اما ردپای خندهها و شوخیهای شیریناش در خط به خط روایت ملموس است. او، کسی است که در اوج ناامیدی، امیدوار است؛ در انتهاییترین حد شکست، مطمئنِ به پیروزی است؛ و در سیاهترین لحظات جنگ، دنبال نور میگردد و پیدایش میکند.
اوایل سال ۶۰ که برای اولین بار وارد آبادان شد، کارهای زیادی میتوانست بکند. هم از تخریب چیزهایی میدانست هم کار با اسلحه؛ جنگ شهری را در جبهه غرب یاد گرفته بود. اما مستقیماً رفت سراغ خمپاره. میگفت: ما از توی سوراخی کوچک این ژ۳ هیچ وقت نمیتوانیم پیروز شویم.کتاب، پر از جزئیاتی قوی و مستند از این دو سالِ پر از تلاشِ آقا حسن است؛ از روزهایی که به سوریه و لیبی رفت تا با دانش موشکی برگردد. از روزهایی که برای جنگ با دنیا در تقلا بود. او، یک نفر بود اما از تنهایی راه، وحشت نمیکرد. انگار که قدرتش را و ایمانش را از منبعی ورای تمام منابع امید در دنیا میگرفت. روی زمین بود اما اتصالی آسمانی، از او، که مجموعهای انسانی از گوشت و رگ و استخوان و خون بود، کوهی آهنین ساخته بود برای حلول در نماد قدرت و مقاومتی به نام «موشک».
او زندگی را، همسرش را، و نشستن در کنج آرام خانهاش را دوست داشت؛ در یکی از نامههایش به آدرس سفارتخانهی دمشق برای همسرش نوشته بود: نمیدانم نامههایی که فرستادهام به دستت رسیده یا نه. ولی من میدانم که تا به حال اینقدر نامه ننوشته بودم و علت آن اعتبار و علاقه و درجه محبت من به تو است. اما به سرگردان بودن در سفارتخانهها و هتلها و کشورها میبالید تا زمانِ رسیدن به دانشی که اولین موشک را برای جمهوری اسلامی ایران؛ آن هم در شرایط جنگ و زور و تحریم، بسازد.
دستور پرتاب اولین موشک جمهوری اسلامی، عصر روز یکشنبه ۱۹ اسفند به حسن آقا ابلاغ شد. حس عجیبی بود. همه چیز امتحان نشده و بکر بود. همه کسانی که به نوعی مسئول بودند، توی ذهنشان درگیر مسائل لاینحلی بودند که جوابش را فقط آینده تعیین میکرد. آیا بعد از این همه تلاش و دوندگی، واقعا ایران میتوانست موشک هوا کند؟
اضطراب، ترس و زیر ذرهبینی به وسعت جهان بودن کافی بود تا آقا حسن از آرزویی به بزرگی و دست نیافتنیِ ساخت موشک دست بکشد اما جلو ایستاد و همه با لباس سبز سپاه به او اقتدا کردند. نمازش این بار کمی بیشتر طول کشیده بود و در قنوت، راز و نیازش متفاوتتر بود: خدایا، تو شاهدی که ما برای عزت دادن به دین تو و نجات مردم بیگناه و خوشحالی امام شهدا عازم چنین ماموریتی هستیم. خدایا، دستمان را بگیر و هر آنچه خیر ماست بر ما نازل کن. ربی إنی لما أنزلت إلی من خیر فقیر.
و آیا خدا، بندههای راستینش را تنها خواهد گذاشت؟ آیا به حال خود رها خواهند شد؟ دفتر خاطرات حسن آقا؛ ۲۷ اسفند ۱۳۶۳ـ ظهر خبر رسید که موشک زمین به زمین به ساختمان جدید البنای وزارت خارجه بغداد، اصابت کرده است. صدای انفجار، مراسم جشنی را که صدامیها بابت عقبنشینی نیروهای ایرانی راه انداخته بودند به هم زده و صدای انفجار موشک همراه صدای سخنران مراسم از رادیو پخش شده.
حسن آقا موشک را میسازد. اولین موشک جمهوری اسلامی ایران و بغداد را با آن میزند؛ درست بیخ گوش صدام را. جهان شوکه میشود. صدام کپ میکند. بیشتر شبیه معجزه است. بیبیسی خبرش را منتشر میکند: یک موشک دوربرد زمین به زمین به بغداد اصابت کرد که شدت انفجار آن به حدی بود که صدای آن تا کیلومترها فاصله از محل انفجار، شنیده شده است.
ذوقزده میخوانم و می خندم و کتاب خط مقدم را ورق میزنم. دردها و رنجها و صبوریهای حسن آقا را. دلم روشن میشود از خواندنِ دو سالِ پربرکت از عمر یک مرد و آفرین میگویم به ارادهای که شبیه معجزه است. انگار که با او دوستی صمیمی شدهام. حالا در صفحه آخر کتاب ایستادهام و آخرین جملههای نامه محسن رضایی به امام را پس از شلیک موشکِ حسن آقا را آرام زمزمه میکنم: فرزندان پاسدار حضرتعالی ظرف مدت هفده روز هم سایت پرتاب موشک و هم موشکها را آماده و عملیاتی نمودند که این خود شبیه به یک معجزه است. اکثر عناصر لیبیایی که در ایران هستند و در این زمینه مسئولیت دارند، پس از شلیک موشک به برادران سپاه گفتند: «حتما یک هیئت از شوروی به اینجا آمده و این تجهیزات را راهاندازی کرده؛ امکان ندارد که خود شما توانسته باشید این کار را انجام بدهید، چرا که این کار به سالها آموزش و تجربه عملی نیازمند است.
کتاب را میبندم و روی سینهام فشارش میدهم. راستی که معجزه است. و با خودم میگویم حال من چطور میتوانم برای وطنم معجزه کنم؟ ما چطور میتوانیم برای وطنمان، مثل حسن آقای طهرانی مقدم معجزه کنیم؟ آینده، چشم به راه معجزه ماست.
آخرين مطالب
-
بیست ونهم فروردین روز یادمان حماسه سازی وایمان ودلاوری سربازان ارتش جمهوری اسلامی ایران مبارک
پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ -
نگاهی به کتاب «تکاوران نیروی دریایی در خرمشهر»
پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ -
گزارش تحلیلی خط حزبالله درباره ابعاد و پیامهای عملیات «وعده صادق» شب قدر غرب آسیا
پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ -
جز حضرت امام(ره) و رهبر انقلاب، کسی در ابتدای انقلاب حامی ارتش نبود
پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ -
ماجرای ساخت اولین موشک ایرانی را در این کتاب بخوانید
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ -
یا رسول الله
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ -
راه طولانی موشکهای ایرانی از جبهههای دفاع مقدس تا سرزمینهای اشغالی
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ -
پرونده کتاب «در کمین گل سرخ» صدق و اخلاص صیاد
چهارشنبه ۲۲ فروردين ۱۴۰۳ -
امام خامنهای در خطبههای نماز عید فطر: رژیم خبیث صهیونیستی اشتباه کرد و باید تنبیه شود
چهارشنبه ۲۲ فروردين ۱۴۰۳ -
خط حزبالله ۴۳۹ | چگونه ذخیره رمضان را حفظ کنیم؟
چهارشنبه ۲۲ فروردين ۱۴۰۳
پیوندهای روزانه
خلاصه آمار
بانک فیلم
-
نماهنگ خصوصیات حکومتی امیرالمؤمنین (ع)
دوشنبه ۱۳ فروردين ۱۴۰۳ -
-
گفتوگوی قرآنی رهبر انقلاب با دو دختر خردسال حافظ کل قرآن برنامه محفل
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ دعای افتتاح
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ دعای اللهم رب شهر رمضان الذی انزلت فیه القرآن حاج محمودکریمی
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ دعای سحر
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ مناجات اگر چه در بدر کوچه ی خطا شده ام/حاج محمودکریمی
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ عبدگنه کارت دلش بی قراره/حاج محمودکریمی
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ یاخیرالناظرین/حاج محمودکریمی
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ بی پناهم غرق آهم حاج محمودکریمی
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
کلیپ با روی سیاه با گریه و آه/حاج محمودکریمی
دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ -
-
نماهنگ | روایت یک طوفان تاریخساز
شنبه ۵ اسفند ۱۴۰۲ -
نماهنگ | انتظار فرج
شنبه ۵ اسفند ۱۴۰۲ -
مستند «غیر رسمی» ۶ | روایتی از انس رهبر انقلاب با کتاب و اهالی فرهنگ
جمعه ۲۷ بهمن ۱۴۰۲ -
نماهنگ | پرتویی از عظمت حسینبنعلی (ع)
سه شنبه ۲۴ بهمن ۱۴۰۲ -
نماهنگ | مبارزه هویتی انقلاب
شنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۲ -
مستند روایت دیدار | پرچمداران تولید داخلی
جمعه ۲۰ بهمن ۱۴۰۲ -
مستند | تغییر مأموریت
سه شنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ -
نماهنگ | قاب ماندگار یک جهاد مقدس
دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۲
نرم افزارهای مذهبی موبایل
-
نرم افزار خواص بی خواص/محرم 1399
پنجشنبه ۳۰ مرداد ۱۳۹۹ -
مسابقه فرهنگی بچه های عاشورا
شنبه ۳ شهریور ۱۳۹۷ -
نرم افزارقرآنی کوثرتشنه کامان
چهارشنبه ۲ خرداد ۱۳۹۷ -
نرم افزارختم جزءسی قرآن مجید همراه با زندگینامه سرداران دفاع مقدس وشهدای نیاک
شنبه ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۷ -
ویژه نامه شورعشق
جمعه ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ -
ویژه نامه خون خدا
جمعه ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ -
نرم افزارتقویم سرداران دفاع مقدس1396
سه شنبه ۱۳ تیر ۱۳۹۶ -
نرم افزارتحت وب خط امام خمینی(ره)
يكشنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ -
مجموعه چندرسانهای «عبد صالح
جمعه ۱۲ خرداد ۱۳۹۶ -
کلیدسعادت
جمعه ۵ خرداد ۱۳۹۶ -
ویژه نامه ماه مبارک رمضان (نرم افزارتحت وب)
جمعه ۵ خرداد ۱۳۹۶ -
نرم افزارادعیه های ماه مبارک رمضان
پنجشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۶ -
نرم افزارصوتی تصویری دعای روزهای ماه مبارک رمضان
پنجشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۶ -
نرم افزار جامع راهیان نور رونمایی شد +لینک دانلود
دوشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۵ -
بازی محرم ونامحرم(احکام ویژه پسران)
يكشنبه ۱۸ مهر ۱۳۹۵ -
نرم افزارصوتی زیارت عاشورا
يكشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۵ -
نرم افزارصوتی کاروان عشق 3 ( حاج محمودکریمی )
شنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۵ -
نرم افزارکاروان عشق 2 ( ویژه محرم )
شنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۵ -
نرم افزارچندرسانه ای تحت وب خون خدا(ویژه محرم)
شنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۵ -
نرم افزارچندرسانه ای غدیرخم
يكشنبه ۲۸ شهریور ۱۳۹۵