احیاگر معروف

سرِّ قَدر؛ نگرشی به سیره حضرت زهرا (س) / ۲ 

یکی از خصوصیات ممتاز حضرت زهرا (س) «جهاد تبیین» است

گروه فرهنگ دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ حضرت زهرا (س) به سند آیات قرآن کریم و احادیث پیامبر اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) برترین شخصیت همه تاریخ بشیریت است. این شخصیت عظیم که مانند و نظیری ندارد، هنوز ناشناخته مانده است. همه زندگی آن حضرت از ولادت تا شهادت هنوز در پس پرده ابهام قرار دارد. 
البته شناخت حضرت زهرا (س) نه تنها سهل نیست بلکه دشوار و حتی غیر ممکن است چرا که درک وجودی ایشان مانند شناخت شب قدر است. با این همه در درک و شناخت شخصیت حضرت زهرا (س) نباید دچار غفلت شویم و به سمت شناخت ایشان حرکت نکنیم. مسلما در این مسیر نیاز به استادر مبرز، حکیم و جامع‌الطراف داریم تا در طی مسیر دچار انحراف نشویم.

رهبر معظم انقلاب اسلامی که خود در تاریخ اسلام کارشناسی برجسته و صاحب‎رای است بیانات بلند و قابل تاملی در شناساندن حضرت زهرا (س) دارند. در ایام شهادت آن حضرت مروری داریم بر سخنان امام خامنه‌ای درباره ویژگی‌های حضرت فاطمه زهرا (س) که در سال‌های متمادی و به مناسبت مختلف ایراد شده است.

قسمت دوم این گزارش را در ادامه می‌خوانید:

جلوه‌های پیروی از خانواده علوی

توجه بشود که خانواده نمونه و بی‌نظیر، آن خانواده‌ای است که قرآن به پیغمبر (ص) می‌فرماید که «قُل لاِّ اَسئئَلُکُم عَلَیهِ اَجرًا اِلَّا المَوَدَّةَ فِی القُربی»، مودت این خانواده. مودت یعنی همبستگی، همدلی، همراهی و همکاری؛ این معنای مودت است. همکاری و همراهی و همدلی با این خانواده، با این شعارها، با این حرکت‌ها، ببینید امت اسلام را به چه اوجی می‌رساند.

این خدمت مخلصانه‌ای که شعار آنها است، همان چیزی است که ما باید دنبال آن باشیم. من این را عرض بکنم، بعضی از دل‌ها که گاهی در بعضی از امور مضطرب می‌شوند، نگران می‌شوند، پریشان می‌شوند، من می‌گویم مضطرب نباشید؛ رشحات این مودت خوشبختانه در جمهوری اسلامی و در نظام جمهوری اسلامی کاملاً مشهود است. حرکت بسیجی، روحیه بسیجی، خدمات بی نام و نشان شهدای هسته‌ای، تلاش بی‌وقفه اردو‌های جهادی، تلاش علمی و عملیِ بدون تظاهر هزاران گروه جوان در سراسر کشور در جبهه فرهنگی، در جبهه اجتماعی، در جبهه فنی، اینها جلوه‌های زیبای همان پیروی از نقشه خانواده امیرالمؤمنین (ع) و فاطمه زهرا (س) است. 
بیانات در دیدار تصویری با مداحان ۱۵ بهمن ۱۳۹۹

جهاد تبیین

در میان خصوصیات برجسته و ممتاز فاطمه زهرا (س)، یکی از خصوصیات بسیار برجسته «جهاد تبیین» فاطمه زهرا است. ایشان دو خطابه ممتاز و نامدار ایراد کردند که یکی از آن دو خطابه، خطابه معروف ایشان: «اَلحَمدُ لِلَّهِ عَلى ما اَنعَمَ وَ لَهُ الشُّکرُ عَلى ما اَلهَم»، در جمع صحابه است که درباره این خطابه گفته شده که در ردیف بهترین خطبه‌های نهج‌البلاغه است یکی هم آن خطبه حضرت خطاب به زنان مهاجر و انصار است: «اَصبَحتُ وَ اللَهِ عائِفَةً لِدُنیاکُم قالِیَةً لِرِجالِکُم» یا «عائِفَةً لِدُنیاکُنَّ قَالِیَةً لِرِجالِکُنَّ»؛ این دو خطابه «جهاد تبیین» فاطمه زهرا (س) در مدت کوتاهی بعد از رحلت پیغمبر (ص) است.
بیانات در دیدار مداحان اهل بیت (ع) ۱۳ دی ۱۴۰۲

زیست مومنانه

امروز در دوران جمهوری اسلامی این فرصت برای آحاد جامعه هست که حرکت کنند، درست حرکت کنند، درست زندگی کنند، مؤمنانه زندگی کنند، با عفت زندگی کنند؛ نه اینکه راه گناه بسته است، [نه]راه گناه همیشه باز است، اما راه خوب زیستن، مؤمن زیستن، عفیف زیستن هم در زیر سایه اسلام باز است. البته این‌جور زندگی کردن لذت‌های خود را دارد، سختی‌های خود را هم دارد. همیشه در قبال خط پیغمبران، دشمنان بودند؛ دشمنان، چه کسانی هستند؟ شیاطین انس، شیاطین جن، در مقابل این صف بظاهر عریض و طویل شیاطین، صف پولادین و استوار مؤمنان قرار می‌گیرد. ملت ایران این را تجربه کرد و معلوم شد که می‌توان بر دشمن پیروز شد، همچنان‌که بحمدالله ملت ایران تا امروز پیش رفته.

باید تلاش کنیم، درس زندگی صدیقه طاهره، فاطمه زهرا (س) این است برای ما: تلاش، اجتهاد، کوشش، پاک زندگی کردن؛ همچنان‌که آن بزرگوار یکپارچه معنویت و نور و صفا بود. پاکی و آراستگی و تقوا و نورانیت آن بزرگوار، همان چیزی است که در طول تاریخ تشیع بر معارف ما سایه‌افکن بوده است.
بیانات در دیدار مداحان ۳۱ فروردین ۱۳۹۳ 

زبان قاصر از تعریف مقام حضرت زهرا (س)

من حقیقتاً، نه به عنوان تعارف، نه به عنوان یک حرف هزاران بار تکرار شده، واقعاً قاصرم؛ زبان قاصر است، دل قاصر است، ذهن قاصر است که بخواهد از این مقام بلند تعریف و تجلیل کند؛ این موجود انسانی، این دختر جوان، این‌همه فضیلت، این‌همه درخشندگی، این‌همه کبریا و عظمت؛ که کسی مثل پیغمبر (ص) وقتی فاطمه زهرا (س) بر او وارد می‌شد، نه فقط بلند می‌شد، بلکه بلند می‌شد و به سمت او می‌رفت.

یک وقت یکی وارد اتاق می‌شود، شما به احترامش بلند می‌شوید؛ یک وقت کسی وارد اتاق می‌شود، شما با اشتیاق به طرفش می‌روید. این بحث پدر فرزندی نیست. پیغمبر (ص) خدا این جور از فاطمه زهرا (س) تجلیل می‌کند؛ رضای او را رضای خود، رضای خود را رضای خدا؛ سخط او را سخط خود، سخط خود را سخط خدا اعلام می‌کند؛ اینها مقامات فاطمه زهرا (س) است. 
بیانات در دیدار مداحان ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۱

تسلی بخش پیغمبر (ص)

شما ببینید حضرت فاطمه (س) چگونه زندگی کرده است! تا قبل از ازدواج که دخترکی بود، با آن پدر به این عظمت کاری کرد که کنیه‌اش را ام‌ابی‌ها گذاشتند. در آن زمان، پیامبر (ص) رحمت و نور، پدیدآورنده دنیای نو و رهبر و فرمانده عظیم آن انقلاب جهانی در حال برافراشتن پرچم اسلام بود. بی‌خود که نمی‌گویند ام‌ابیها! نامیدن آن حضرت به این کنیه، به دلیل خدمت و کار و مجاهدت و تلاش اوست.

آن حضرت چه در دوران مکه، چه در دوران شعب‌ابیطالب، با آن‌همه سختی‌ها که داشت و چه آن هنگام که مادرش حضرت خدیجه (س) از دنیا رفت و پیغمبر (ص) را تنها گذاشت، غمخوار پدر بود. دل پیغمبر (ص) در مدت کوتاهی با دو حادثه وفات حضرت خدیجه (س) و وفات حضرت ابیطالب (ع) شکست. به فاصله کمی این دو شخصیت از دست پیغمبر (ص) رفتند و ایشان احساس تنهایی کردند. فاطمه زهرا (س) در آن روز‌ها قد برافراشت و با دست‌های کوچک خود غبار محنت را از چهره پیغمبر (ص) زدود. ام‌ابیها؛ تسلّی بخش پیغمبر (ص). این کنیت از آن ایام نشأت گرفت.
بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۳ آذر ۱۳۷۳

حضرت فاطمه (س) بهترین الگوی زن مسلمان در سبک زندگی اسلامی

آیت‌الله «حسن عالمی» نماینده مردم خراسان‌رضوی در مجلس خبرگان رهبری؛ تاریخ ولادت و شهادت ائمه علیهم‌السلام و بزرگان دینی، در مذهب شیعه حفظ و نگاشته شده است و برای آن‌ها مراسم و بزرگداشت گرفته می‌شود؛ چراکه زندگی و سخنان این شخصیت‌ها در سرنوشت بشر نقش اساسی و بنیادی دارد و باید علی‌الدوام از آن‌ها یاد شود تا در خاطرات باقی بماند. 

حضرت زهرا (س) در بین معصومین (ع) یک ویژگی خاص دارند که در سایر آن حضرات این ویژگی نیست؛ ایشان دختر پیامبر (ص) هستند. در تاریخ ما به غیر از حضرت فاطمه‌زهرا (س)، دختر یا اساسا بانوی معصوم نداریم. همچنین معصومی که مادر چند معصوم دیگر باشد، نداریم. این فقط مختص و منحصر به یگانه بانوی عالم است.

زندگی حضرت زهرای‌ مرضیه (س) چه در ۹ سال قبل از ازدواج و هنگام حضور در خانه پدر و چه در ۹ سال بعد از ازدواج و در خانه امیرالمؤمنین (ع)، پر از فراز است که به زنان عالم درس می‌دهند. زندگی ایشان قبل از ازدواج، سرشار از عفت، عصمت و سلامت نفس بود و پس از آن نیز در خانه حضرت امیر (ع) شیوه همسرداری، فرزندپروری و خانه‌داری ایشان باید الگوی زنان باشد. الگوگیری زنان ما از منش و رفتار حضرت فاطمه (س) در این سه محور، زندگی‌های خانوادگی را دستخوش تحولات مثبت می‌کند.

حضرت زهرا (س) در ۹ سال زندگی مشترک با امام اول شیعیان، صاحب پنج فرزند شدند. با توجه به استنادات تاریخی، فرزند آخر ایشان بر اثر جراحت وارد شده، سقط شدند و به شهادت رسیدند. چهار فرزند دیگر حضرت را به بهترین شکل ممکن، این بانوی بزرگوار تربیت کردند. حضرت زهرای‌ مرضیه (س) دو امام معصوم، امام‌ حسن (ع) و امام‌ حسین (ع)، و دو بانو که اسوه صبر، استقامت و مقاومت هستند، حضرت زینب (س) و حضرت ام‌الکثوم (س)، را تربیت کردند.

از صبر و استقامت حضرت زینب (س) سخن زیاد به میان آمده، اما از مظلومیت و صبر حضرت ام‌‌کلثوم، کمتر حرف زده شده است. در روایت تاریخی از ازدواج حضرت ام‌‌کلثوم، اتفاقات بعد از آن و صبر ایشان در آن مقطع، نقل شده است. همچنین در جریان کربلا و عزیمت اسرا به کوفه و شام، حضرت ام‌کلثوم نیز همان پایداری‌ها و مقاومت‌های حضرت زینب (س) را داشتند؛ ازجمله می‌توان به سخنرانی ایشان در ورود به کوفه اشاره کرد که پر از درس مقاومت، استقامت و شجاعت است و این بانوان اثرگذار و تاریخ‌ساز پرورش‌یافته مکتب فاطمی هستند. زندگی حضرت فاطمه‌ زهرا (س) با وجود اینکه بسیار کوتاه بود، بسیار درس‌آموز و پربرکت است.

راز مقامات فاطمی؛ باید توجه کرد که این همه مقامات زهرای‌ مرضیه (س) دو دلیل داشت؛ هم به‌دلیل نسبت فرزندی با پیامبر خاتم (ص) و هم به‌دلیل تلاش‌ها و ممارست‌های شخصی خودشان. ایشان از یک طرف، چون دختر پیامبری بودند که رحمت‌للعالمین بود، وظایفی را برعهده داشتند. روز‌های نخست زندگی فاطمه‌ زهرا (س) بعد از رحلت پیامبر اسلام (ص) گویای این بخش است. 

عمر حضرت صدیقه (س) پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) چندان به طول نینجامید و طبق روایات تاریخی، ۷۵ یا ۹۵ روز پس از آن، ایشان نیز به شهادت رسیدند. تمام دوران زندگی حضرت زهرا (س) برای بشر علی‌الخصوص بانوان درس‌آموز است. عفت، عصمت، پاکی، طهارت، قناعت و زندگی خوب ایشان با همسر گرامی‌شان حضرت علی (ع) باید برای بانوان درس‌آموز باشد.

بانوی تراز؛ حضرت زهرا (س) به تمام معنا یک بانوی تراز نه‌ تنها در عالم اسلام بلکه در جهان بشریت از اول تا آخر، از آدم (ع) تا خاتم (ص) و از خاتم (ص) تا روز قیامت هستند.

در مدت ۷۵ یا ۹۵ روز بعد از رحلت پیامبر گرامی اسلام (ص) بر حضرت فاطمه (س) مصائب فراوانی وارد شد که از صبر، مقاومت و طاقت بشر معمولی خارج بود. همین جدا شدن از پیامبر بزرگوار اسلام، تحملش برای حضرت زهرا (س) سخت بود تا چه رسد به نامهربانی‌ها، ناحق‌گویی‌ها و ناحق عمل کردن بعضی افرادی که خود را به رسول خدا (ص) نزدیک کرده بودند. همه اینها برای زهرای‌ مرضیه (س) دل‌آزار بود، اما ایشان با روحیه مقاومت و صبوری، این شرایط را پشت‌سر گذاشتند.

منبع: سایت دفاع پرس

نماهنگ | وداع با ودیعه پیغمبر (ص)

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «من اشاره‌ای هم بکنم به ایّام شهادتِ دُردانه‌ی اهل‌بیت، فاطمه‌ی زهرا، صدّیقه‌ی طاهره (سلام‌الله‌علیها) که این روزها بنا بر روایت ۷۵ روز، ایّام شهادت آن بزرگوار است. امیرالمؤمنین این روزها با دل شکسته، با سینه‌ی پُر از غم، با عزیزه‌ی خود وداع میکند و ودیعه‌ی گرانبهای پیغمبر را به او برمیگرداند؛ دل امیرالمؤمنین پُر از غم است امّا اراده‌ی او و همّت او مطلقاً کاستی نگرفته است؛ این درس است برای من و شما. گاهی دل از غم مالامال میشود -از این قبیل قضایا در زندگی انسان هست؛ چه زندگی فردی، چه زندگی اجتماعی- امّا عزم و اراده باید راسخ بماند، گام باید محکم برداشته بشود؛ غمهایی هست که کوه‌ها را میشکند، [ولی‌] انسانِ مؤمن را نمیتواند بشکند؛ راه را باید ادامه داد.» ۱۳۹۴/۱۲/۰۵
بخش فقه و معارف رسانه KHAMENEI.IR به مناسبت ایام شهادت حضرت فاطمه‌ی زهرا سلام‌الله علیها -بنا بر روایت ۷۵ روز پس از رحلت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)-، نماهنگ «وداع با ودیعه پیغمبر(ص)» را منتشر میکند.

مبارزه سیاسی درخشان حضرت رضا علیه‌السلام برای حفظ تشیع به روایت رهبر انقلاب کارستان مقدس رضوی

 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای هیئت علمی پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا علیه‌السلام در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، تبیین ابعاد زندگی معنوی، سیاسی و معارف ائمه را ضروری دانستند. نشریه خط حزب الله به مناسبت فرارسیدن دهه کرامت و ولادت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام، مبارزه سیاسی امام رضا علیه‌السلام در جهت حفظ تشیع را به روایت رهبر انقلاب مرور می‌کند.

غربت ائمّه علیه‌السلام به دوران زندگی این بزرگواران منتهی نشد بلکه در طول قرنها، عدم توجّه به ابعاد مهم و شاید اصلی از زندگیِ این بزرگواران، غربت تاریخی آنها را استمرار بخشید.۱۳۶۵/۴/۲۸ مهمترین چیزی که در زندگی ائمه بطور شایسته مورد توجه قرار نگرفته، عنصر «مبارزه حاد سیاسی» است.۱۳۶۳/۵/۱۸ مبارزه‌ی سیاسی، یا مبارزه‌ی حادّ سیاسی که ما به ائمّه علیه‌السلام نسبت میدهیم، یعنی چه؟ مبارزه‌ی سیاسی... عبارت است از مبارزه‌ای با یک هدف سیاسی؛ آن هدف سیاسی چیست؟ عبارت است از تشکیل حکومت اسلامی و به تعبیر ما حکومت علوی.۱۳۶۵/۴/۲۸ امامت یعنی ریاست دین و دنیا، ریاست مادّه و معنا. خب مادّه‌اش عبارت است از همین سیاست و اداره‌ی کشور و اداره‌ی حکومت. و همه‌ی ائمّه دنبال این بوده‌اند؛ یعنی بدون استثنا همه‌ی ائمّه دنبال این بوده‌اند؛ منتها با شیوه‌های مختلف، در فصول مختلف، با روشها و اهداف کوتاه‌مدّت مختلف؛ [امّا] هدف بلندمدّت یکی بود.۱۴۰۳/۲/۱۹

یک جنگ فوق‌العاده غیر نظامی!

اگرچه در زندگى مبارک ائمّه علیه‌السلام در طول ۲۵۰ سال دوران امامت، نقاط برجسته و ممتاز زیاد است که هرکدام از اینها درخور آن است که مورد تحلیل و توجّه و تفسیر و بازیابى قرار بگیرد، ولى دوران امام هشتم علیه‌السلام یکى از برترین دورانها در این زمینه است.۱۳۹۳/۶/۱۶

عمر مبارک امام رضا علیه‌السلام تقریباً پنجاه و پنج سال بوده است... از این مدّت پنجاه و پنج سال، نزدیک به بیست سال مدّت امامت این بزرگوار است؛ امّا همین مدّت کوتاه را که ملاحظه میکنید، تأثیری که در واقعیّت دنیای اسلام گذاشت و به گسترش و عمقی که به معنای حقیقیِ اسلام و پیوستن به اهل‌بیت علیه‌السلام و آشنا شدن با مکتب این بزرگواران انجامید، یک داستان عجیبی است، یک دریای عمیقی است.۱۳۹۲/۶/۲۶ شروع امامت امام هشتم علیه‌السلام در دوران سلطه‌ى قاهرانه‌ى هارون‌الرّشید بود.۱۳۹۳/۶/۱۶ دوستان و نزدیکان و علاقه‌مندان حضرت میگفتند که: علیّ‌بن‌موسی در این فضا چه کار میتواند انجام بدهد - این فضای شدّت اختناقِ هارونی که در روایت دارد که میگفتند: وَ سَیفُ هارونَ تَقطُرُ دَما؛ خون میچکد از شمشیر هارون - این جوان در این شرایط، در ادامه‌ی جهاد امامان شیعه و در مسئولیّت عظیمی که برعهده‌اش است، میخواهد چه بکند؟۱۳۹۲/۶/۲۶ این بزرگوار توانستند در همان شرایط دشوار، خطّ روشن سیره‌ى نبوى و معارف قرآنى و اسلامى را بین جامعه‌ى مسلمین توسعه بدهند و دلها را به مکتب اهل‌بیت و به خاندان پیغمبر نزدیک کنند.۱۳۹۳/۶/۱۶

تا نوبت میرسد به مأمون و ماجراى اصرار و فشار فراوان براى کشاندن آن بزرگوار از مدینه به مروْ، به خراسان که مرکز سیاست عبّاسى بود.۱۳۹۳/۶/۱۶ تاریخ نتوانسته است ترسیم روشنی از دوران ده ساله‌ی زندگی امام هشتم در زمان هارون و بعد از او در دوران پنج ساله‌ی جنگهای داخلی میان خراسان و بغداد به ما ارائه کند، اما به تدبر میتوان فهمید که امام هشتم در این دوران همان مبارزه‌ی درازمدت اهل‌بیت را که در همه اعصار بعد از عاشورا استمرار داشته با همان جهت‌گیری و همان اهداف ادامه می‌داده است.۱۳۶۳/۰۵/۱۸ در باب [سیاست] ببینید نقش امام رضا علیه‌السلام چیست... ولایتعهدی امام رضا علیه‌السلام یک مبارزه‌ای بود بین مأمون عاقل و زیرک و بسیار باهوش، و امام رضا... یک حرکت عظیم، یک جنگ فوق‌العاده‌ی غیر نظامی، یعنی جنگ سیاسی در واقع، بین حضرت و مأمون راه افتاده و حضرت در این جنگ مأمون را خُرد و خمیر کرده؛ یعنی با این کاری که کرده، منکوب کرده مأمون را؛ طوری که مأمون مجبور شده حضرت را به قتل برساند. وَالّا اوّل که این‌جور نبود؛ [حضرت را] احترام میکردند، نماز میفرستادند؛ از این کارها بود دیگر.۱۴۰۳/۲/۱۹

 برنامه مدبرانه امام رضا علیه‌السلام در مقابل حرکت سیاسی و زیرکانه مأمون

مأمون از دعوت امام هشتم به خراسان چند مقصود عمده را تعقیب می‌کرد: اولین و مهمترین آنها، تبدیل صحنه‌ی مبارزات حاد انقلابی شیعیان به عرصه‌ی فعالیت سیاسی آرام و بی‌خطر بود... دوم، تخطئه مدعای تشیع مبنی بر غاصبانه بودن خلافتهای اموی و عباسی و مشروعیت دادن به این خلافتها بود... سوم: این‌که مأمون با این کار، امام را که همواره یک کانون معارضه و مبارزه بود در کنترل دستگاههای خود قرار می‌داد و بجز خود آن حضرت، همه سران و گردن‌کشان و سلحشوران علوی را نیز در سیطره خود در می‌آورد.۱۳۶۳/۵/۱۸

در مقابل این حرکت سیاسى و زیرکانه‌ى مأمون، امام‌هشتم علیه‌السلام یک برنامه‌ى مدبّرانه‌ى الهى را طرّاحى کردند و عمل کردند و پیش بردند که نه فقط خواسته‌هاى دستگاه خلافت برآورده نشد، بلکه درست بعکس، موجب رواج و گسترش فکر معارفىِ قرآنى و منتسب به اهل‌بیت در اقطار دنیاى اسلام شد. یک حرکت عظیم، با توکّل به خداى متعال، با تدبیر الهى، با آن نگاه نافذ وَلَوى، امام هشتم علیه‌السلام توانستند این نقشه‌ى خصمانه‌ى دستگاه سیاسىِ قاهر و هتّاک و ظالم را درست بعکس و در جهت منافع حقّ و حقیقت برگردانند.۱۳۹۳/۶/۱۶

قبل از آن، شیعه تَک‌وتوک همه‌ جا بودند امّا بی‌ارتباطِ به هم، ناامید، بدون اینکه هیچ چشم‌‌اندازى داشته باشند، بدون اینکه امیدى داشته باشند؛ سلطه‌‌ى حکومت خلفا هم که همه‌ جا بود. قبلش هارون بود با آن قدرت فرعونى و مانند اینها. حضرت که آمدند طرف خراسان، از این مسیر که عبور کردند، یک شخصیّتى در مقابل چشم مردم ظاهر شد که هم علم، هم عظمت، هم شکوه، هم صدق، هم نورانیّت را جلوى چشم مردم میگذاشت... کأنّه پیغمبر را انسان مشاهده کند. این ‌جور بود؛ آن هیبت معنوى، آن عظمت معنوى، آن عزّت، آن اخلاق، آن تقوا، آن نورانیّت، آن علم وسیع که هر چه میپرسى، هر چه میخواهى در دستشان است. چیزى که مردم اصلاً ندیده بودند.۱۳۸۲/۲/۲۰

کارستان مقدس رضوی

هنگامی که در مرو پیشنهاد ولایت عهدی آن حضرت مطرح شد، حضرت به شدت استنکاف کردند و تا وقتی مأمون صریحاً آن حضرت را تهدید به قتل نکرد آن را نپذیرفتند... با این همه علی‌بن‌موسی‌الرضا فقط بدین شرط ولیعهدی را پذیرفت که در هیچ یک از شئون حکومت دخالت نکند و به جنگ و صلح و عزل و نصب و تدبیر امور نپردازد و مأمون که فکر می‌کرد فعلاً در شروع کار این شرط قابل تحمل است و بعدها به تدریج می‌توان امام را به صحنه فعالیت‌های خلافتی کشانید، این شرط را از آن حضرت قبول کرد... امام با قبول ولیعهدی، دست به حرکتی می‌زند که در تاریخ زندگی ائمه پس از پایان خلافت اهل بیت در سال چهلم هجری تا آن روز و تا آخر دوران خلافت بی‌نظیر بوده است و آن برملا کردن داعیه‌ی امامت شیعی در سطح عظیم اسلام و دریدن پرده غلیظ تقیه و رساندن پیام تشیع به گوش همه مسلمانهاست. تریبون عظیم خلافت در اختیار امام قرار گرفت و امام در آن سخنانی را که در طول یکصد و پنجاه سال جز در خفا و با تقیه و به خصیصین و یاران نزدیک گفته نشده بود به صدای بلند فریاد کرد.۱۳۶۳/۵/۱۸ بعد از این نوزده سال یا بیست سال که پایان دوران امامت و شهادت علیّ‌بن‌موسی‌الرّضا است، وقتی شما نگاه میکنید، می‌بینید که همان تفکّر ولایت اهل‌بیت و پیوستگی به خاندان پیغمبر آن‌چنان گسترشی در دنیای اسلام پیدا کرده که دستگاه ظالم و دیکتاتور بنی‌عبّاس از مواجهه‌ی با آن عاجز است؛ این را علیّ‌بن‌موسی‌الرّضا انجام داده.۱۳۹۲/۶/۲۶

معرفی کتاب «به بلندای آن ردا» داستانی از کرامات حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع)

مهمترین ویژگی به بلندای آن ردا، انتخاب یک زاویه دید متفاوت برای گفتن از عظمت شخصیت حضرت رضا علیه السلام است. داستان این کتاب از گفتگوی میان مامون عباسی و معشوقه‌اش آغاز می‌شود و با بازگشت‌های متعدد به گذشته، مقطع زمانی ورود حضرت به خاک ایران و  ولایت‌عهدی امام رضا علیه‌السلام در توس را روایت می‌کند.

نام سید مهدی شجاعی برای کسانی که ادبیات مذهبی را در ایران دنبال می‌کنند نامی آشناست. او که ید طولایی در خلق رمان‌های آیینی و مذهبی دارد، با کتاب‌هایی مثل «سقای آب و ادب» و «پدر، عشق و پسر» به یکی از نویسندگان محبوب ادبیات ایران تبدیل شده است و نوشته‌هایش برای کسانی که می‌خواهند متن ادبیِ آیینی بنویسند  حکم الگو را دارد. ادبیات آیینی اما انگار یک میراث در خانواده شجاعی است چرا که پسر سید مهدی شجاعی یعنی سید علی هم چند سالی می‌شود که قلم خود را در راه خلق روایت‌های ادبی از زندگی و زمانی ائمه اطهار قرار داده است. یکی از بهترین آثار سید علی شجاعی داستانی است که درباره زندگی حضرت امام رضا نوشته است: به بلندای آن ردا.

مهمترین ویژگی به بلندای آن ردا، انتخاب یک زاویه دید متفاوت برای گفتن از عظمت شخصیت حضرت رضا علیه السلام است. داستان این کتاب از گفتگوی میان مامون عباسی و معشوقه‌اش آغاز می‌شود و با بازگشت‌های متعدد به گذشته، مقطع زمانی ورود حضرت به خاک ایران و  ولایت‌عهدی امام رضا علیه‌السلام در توس را روایت می‌کند. در واقع انتخاب زاویه نگاه دشمنان حضرت برای بیان زندگی ایشان، یک انتخاب جسورانه و مخاطره‌آمیز است که کار نویسنده را برای خلق روایت دشوار می‌کند اما سید علی شجاعی با ظرافت و دقت از پس این کار سخت برمی‌آید و با این تمهید داستانی خاص، یک تصویر کمتر درک شده از فضایل پرشمار آقا علی بن موسی الرضا علیه‌السلام را بازآفرینی می‌کند. تغییر پیوسته راویان هم تمهید هوشمندانه دیگری است که باعث می‌شود لحن و بیان کتاب یکنواخت نشده و ریتم قصه به درستی حفظ شود. از این منظر اگر نگاه کنیم، «به بلندای آن ردا» یک کتاب خوش‌تکنیک است که برای خلق یک روایت مذهبی در دام کلیشه‌ها نیفتاده و با ایده‌های خلاقانه و رو به جلوی فرمی خود، به امکان‌های در دسترس برای اهالی ادبیات آیینی اضافه می‌کند.

«به بلندای آن ردا» از یک زبان فاخر داستانی بهره می‌برد. زبانی با دو ویژگی برجسته؛ اول فخامت برخاسته از مطالعات گسترده نویسنده و دایره واژگان قدرتمند او و دوم ، بهره‌مندی از یک زبان روایتگر. به بلندای آن ردا از یک زبان داستانی پالوده و تراش خورده بهره می‌برد که فقط می‌توان آن را با دیالوگ‌های سریالی مثل مختارنامه مقایسه کرد: ترکیب همزمان استواری ادبی و همه‌فهمی در یک روایت تاریخی که باعث می‌شود هم مخاطب خاص و حرفه‌ای از خواندن کتاب لذت ببرد و هم مخاطب عام و کمتر متخصص، با جهان کتاب ارتباط برقرار کند.نویسندگان زیادی در طول تاریخ ادبیات ایران کوشیده‌اند به ساحت مقدس خورشید خراسان ادای احترام کنند. برخی نویسندگان دوران زندگی حضرت رضا را دستمایه قرار داده و برخی دیگر نقش پررنگ یاد و نام ایشان در زندگی روزمره مردم ایران را. در میان تمام آثار رضوی ادبیات ایران اما «به بلندای آن ردا» یک اثر ویژه است چرا که با ترکیب زبانی پخته، بیانی سنجیده و روایتی پرکشش در کمتر از ۱۶۰ صفحه تصویری واضح، درک‌شدنی و دوست‌داشتنی از دوران باشکوه امامت حضرت رضا علیه‌السلام به دست می‌دهد؛ تصویری که خلق آن فقط در توان قدرت کلمات و معجزه «ادبیات» است.

نماهنگ | کربلای ری

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «در فضیلت ایشان روایات معروفی وارد شده است. حضرت هادی به یکی از اهالی ری که از زیارت امام حسین می‌آمد فرمودند: اگر می‌رفتی عبدالعظیم را زیارت می‌کردی ثوابی که از زیارت امام حسین علیه‌السّلام به تو داده‌اند همین را به تو می‌دادند. ما در جوار جناب عبدالعظیم زندگی می‌کنیم، شوق کربلا هم داریم، اما کمتر توفیق پیدا می‌کنیم به زیارت این بزرگوار برویم.» ۱۳۸۲/۰۳/۰۵
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR هم‌زمان با پانزدهم شوال، سالروز وفات جناب عبدالعظیم حسنی (علیه‌السلام) نماهنگ «کربلای ری» را بر اساس بیانات رهبر انقلاب منتشر می‌کند.

سالروز رحلت اولین بانوی اسلام؛ حضرت خدیجه (س) تا پای جان، از رسالت پیامبر(ص) حمایت کرد

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس: امروز دهم ماه مبارک رمضان، یادآور روزی تلخ در تاریخ اسلام است. روزی که رحلت ام المومنین حضرت خدیجه کبری سلام الله علی‌ها در آن اتفاق افتاد و به همین علت آن سال را عام الحزن نامیدند.

کلمات نمی‌تواند بازگوی شخصیت بانویی شود که علاوه بر آنکه بزرگ یاور پیامبر خدا (ص) بوده، همسری شایسته برای حضرت و مادری نمونه برای حورا انسیه یعنی فاطمه زهرا (س) است. فقدان و رحلت ایشان در دهمین روز از ماه مبارک رمضان سال دهم بعثت، ضایعه‌ای سنگین را به اسلام و مسلمانان وارد کرد و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) یکی از اولین مدافعان خود را از دست دادند.

مقام و ایمان بی‌نظیر ام المؤمنین خدیجه کبری (س) سبب شد که تا سال‌ها بعد از رحلت ایشان، فضائل و خصایص حضرتش از سوی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای همگان بیان شود.

حضرت خدیجه (س) در مکه به دنیا آمد. وی از قبیله قریش، از تیره بنی‌اسد بود. قصی‌بن‌کلاب جد مشترک او و رسول اکرم (ص) است. در میان خویشان و نزدیکان حضرت خدیجه (س)، شخصیت‌های برجسته‌ای بودند، ازجمله ورقه‌بن‌نوفل، پسرعموی حضرت خدیجه (س)، که از دانایان عرب بود و به بعثت پیامبر (ص) بشارت داد.

او وقتی ماجرای نزول اولین وحی را از زبان پیامبر (ص) و خدیجه (س) شنید، نبوت حضرت محمد (ص) را تصدیق کرد [۱]. حکیم‌بن‌حزام، برادرزاده خدیجه (س)، نیز از شخصیت‌های بزرگ قریش و یکی از اعضای برجسته دارالندوه بود. [۲]دارالندوه خانه‌ای در کنار کعبه بود که قصی‌بن‌کلاب (جد چهارم پیامبر) آن را برای مشورت و حل و فصل مسائل قریش و مردم مکه تأسیس کرده بود. هرچند بنی‌اسد به اندازه بنی‌هاشم متنفذ نبودند، در بسیاری از کار‌های مهم در کنار بنی‌هاشم بودند، چنان‌که در پیمانی که برای جلوگیری از ظلم، و دفاع از ستمدیدگان بسته شد و در تجدید بنای کعبه در ۳۵ عام‌الفیل شرکت داشتند.

بعد از قرن‌ها که از رحلت این بانوی فداکار می‌گذرد، شنیدن فضائل ایشان به هر مسلمانی درس فداکاری و پایبندی به ایمان را می‌آموزد. برترین فضائل حضرت خدیجه (س) این چهار فضیلت است: محدثین و مورخین شیعه و اهل سنت بر این باورند که اولین بانوی مسلمان، حضرت خدیجه (س) بود. این فضیلت یکی از فضائل بی نظیری است که خدای رحمان به این بانوی گرانقدر عنایت کرده است. ابن اثیر از علمای اهل سنت در کتاب خود در این بارهمی‌نویسد: «علمای اسلام به اتفاق بر این باور هستند که اولین [بانوی]مسلمان، حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) بوده است.» [۳]این فضیلت به معنای آن است که حضرت خدیجه در حالی به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ایمان آورده و اسلام را انتخاب کرده که دیگران در کفر و جهالت به سر می‌بردند.

احمد بن حنبل یکی از ائمه چهارگانه اهل سنت در کتاب خود روایتی را بیان کرده که بازگو کننده مقام این بانوی گرانقدر است. او در مسند خود از ابن عباس نقل می‌کند؛ «روزی رسول گرانقدر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با اصحاب خود نشسته بودند و در این هنگام حضرت با دست مبارکشان چهار خط روی زمین کشیدند و فرمودند: آیا می‌دانید این چهار خطی که کشیدم چیست؟ اصحاب خدمت حضرت عرض کردند: خدا و پیامبرش بهتر می‌دانند. رسول الله (ص) فرمودند: چهار نفر با فضیلت‌ترین زنان بهشت هستند. اولین آنان خدیجه بنت خویلد و دومین نفرشان دخترم فاطمه زهرا (س) و سومین آن‌ها آسیه همسر فرعون و چهارمین‌شان مریم مادر عیسی مسیح است.» [۴]با جستجو در منابع معتبر اهل سنت مشخص می‌شود، بار‌ها رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به پشتیبانی و یاری خود توسط ام المؤمنین خدیجه کبری (سلام‌الله‌علیها) اشاره کرده‌اند و از این بانوی آسمانی به نیکی یاد می‌کنند، تا جایی که اگر کسی از خدیجه غراء (سلام‌الله‌علیها) بدگویی می‌کرد، پیامبر رحمت (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به خشم می‌آمدند و چهره ایشان برافروخته می‌شد.

احمد بن حنبل در کتابش به نقل از یکی از همسران پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌نویسد: «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هرگاه به یاد خدیجه می‌افتادند، از ایشان به نیکی یاد می‌کردند. روزی حسادت بر من [یکی از همسران حضرت]چیره شد و گفتم: چه زیاد از آن پیر زن بی‌دندان یاد می‌کنید؟! همانا خداوند بهتر از او نصیب شما فرموده است. در این هنگام رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: خدای رحمان بهتر از خدیجه به من همسری نداده است. زیرا او روزی به من ایمان آورد که تمام مردم به من کفر می‌ورزیدند و روزی مرا تصدیق کرد که مردم مرا تکذیب می‌کردند و هنگامی که مردم مرا محروم داشتند، او با اموال خود مرا یاری کرد. خدای عالم تنها از خدیجه کبری به من فرزند داده است و حال آنکه از سایر همسرانم به من فرزندی عنایت نفرمود.» [۵]قطعاً اولین بانوی مسلمان به خاطر حمایت‌ها و جان نثاری‌‎ها و صبر بر مصائبی که در راه یاری رساندن به حضرت محمد مصطفی (ص) متحمل شده، از جانب خدای رحمان، شایسته مقام رفیع و برتری بر دیگر زنان و بانوان عالم هستی شده است. اما عشق آسمانی و محبت قلبی رسول خدا (ص) به حضرت خدیجه کبری (س) بار‌ها بر زبان حضرت جاری شده است و محدثین اهل سنت همانند علمای شیعه، به ثبت و ضبط آن احادیث والا پرداخته‌اند.

به عنوان نمونه حاکم نیشابوری، محدث مشهور اهل سنت در کتاب خود، تعبیری عجیب و بسیار زیبا از رسول خدا (ص) در وصف ام‌المؤمنین خدیجه کبری (س) را بیان کرده است. او می‌نویسد که حضرت فرمودند: «سپاس مخصوص خدایی است که اطعام کرد و لباس پوشاند و خدیجه را همسر من قرار داد و من عاشق او بودم.» [۶]در این روایت، پیامبر (ص) از عشق و دلدادگی خود نسبت به ام المؤمنین حضرت خدیجه (س) سخن به میان آورده و به پاس وجود ایشان، حمد و سپاس پروردگار عالم را به جای می‌آورند.

همچنین مسلم نیشابوری در صحیح خود که نزد اهل سنت جایگاه با عظمتی دارد، بعد از ذکر روایتی در مورد اکرام بستگان حضرت خدیجه (س) توسط رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، در انتها به نقل از حضرت می‌نویسد که پیامبر اعظم (ص) فرمودند: «خدای رحمان، محبت و عشق خدیجه را روزی من کرده است.» [۷]حضرت خدیجه علاوه بر آنکه برای رسول خدا (ص) همسر نیکو و طاهره‌ای بود، اولین مدافع اسلام و یار و یاور در دورانی بود که حتی بستگان ایشان یعنی همان قریش، حضرت را طرد کرده بودند و به دشمنی ایشان همت گمارده بودند. رحلت این بانوی گرامی باعث شد پیامبر خدا (ص) یکی از مهم‌ترین پشتیبان‌های خود را از دست بدهند.

پی‌نوشت

[۱]. بخاری، ۱ / ۳؛ ابن‌کثیر، السیره النبویه، ۱ / ۳۸۶

[۲]. ابن‌حزم اندلسی، ۱۲۱؛ ابن‌عساکر، ۱۵ / ۱۱۵

[۳]عز الدین ابن الأثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۱، ص ۶۵۵، دار الکتاب العربی، بیروت – لبنان، چاپ اول، ۱۴۱۷ ه. «اخْتَلَفَ الْعُلَمَاءُ … خَلْقِ اللَّهِ إِسْلَامًا.»

[۴]. احمد بن حنبل، مسند أحمد، ج ۴، ص ۴۰۹، ح ۲۶۶۸، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، ۱۴۲۱ ه. «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: خَطَّ رَسُولُ اللهِ … وَمَرْیَمُ ابْنَةُ عِمْرَانَ".»

[۵]. احمد بن حنبل، مسند أحمد، ج ۴۱، ص ۳۵۶، ح ۲۴۸۶۴، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، ۱۴۲۱ ه. «عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: کَانَ النَّبِیُّ … حَرَمَنِی أَوْلَادَ النِّسَاءِ ".»

[۶]. حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۲۰۱، ح ۴۸۴۰، دار الکتب العلمیة – بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۱ ه. «عَنِ الزُّهْرِیِّ، قَالَ: … وَکُنْتُ لَهَا عَاشِقًا.»

[۷]. مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ج ۴، ص ۱۸۸۸، رقم ۲۴۳۵، دار إحیاء التراث العربی_ بیروت. «عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: … إِنِّی قَدْ رُزِقْتُ حُبَّهَا.»

انتهای پیام/ 241

نماهنگ | پرتویی از عظمت حسین‌بن‌علی (ع)

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «روز میلاد حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌الصّلاةوالسّلام روز باعظمتی است. به فرمایش مرحوم آقای حاج میرزا جواد آقای تبریزی ملکی - عالمِ فقیهِ عارفِ بزرگوار - عظمت روز سوّم شعبان را باید به‌عنوان پرتوی از عظمت حسین‌بن‌علی به‌حساب آورد و به‌شمار آورد؛ روز بزرگی است. در این روز کسی متولد شد که سرنوشت اسلام، به او، به حرکت او، به قیام او، به فداکاری او، به اخلاص او بسته بود. این بزرگوار در تاریخ بشریّت، یک حرکتی را - که نظیر و شبیهی ندارد - ارائه‌ی به تاریخ کرد و در مقابل چشم بشریّت گذاشت که هرگز فراموش نخواهد شد؛ الگو است.»۱۳۹۲/۰۳/۲۲
بخش فقه و معارف رسانه KHAMENEI.IR به مناسبت سالروز ولادت حضرت حسین‌بن‌علی(ع) بر اساس این بخش از بیانات رهبر انقلاب، نماهنگ «پرتویی از عظمت حسین‌بن‌علی(ع)» را منتشر میکند.

سخن‌نگاشت | فضیلت ماه شعبان

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «ما وارد ماه شعبان شدیم؛ ماه عبادت، ماه توسّل، ماه مناجات؛ وَ اسمَع دُعائی اِذا دَعَوتُک، وَ اسمَع نِدائی اِذا نادَیتُک؛ فصل مناجات با خدای متعال، فصل مرتبط کردن این دلهای پاکْ با معدن عظمت، با معدن نور؛ این را قدر باید دانست. این مناجات شعبانیّه یک تحفه‌ای است که در اختیار ما قرار داده شده است. خب ما دعا خیلی داریم، همه‌ی این دعاها هم پر از مضامین عالی است، امّا بعضی یک برجستگی خاصّی دارند... ماه شعبان یک چنین ماهی است؛ دلهای پاک، دلهای نورانی، دلهای جوان، از این موقعیّت بهره بگیرند، استفاده کنند، رابطه‌تان را با خدا قوی کنید.» ۱۳۹۲/۳/۲۲
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR هم‌زمان با فرارسیدن ماه شعبان المعظم، مجموعه سخن‌نگاشت «فضیلت ماه شعبان» را بر اساس بیانات رهبر انقلاب منتشر می‌کند.

نماهنگ | قیام حسینی، تبیین زینبی

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «این چهل روزی که از عاشورا تا اربعین اتّفاق افتاده، یکی از مقاطع بسیار مهمّ تاریخ اسلام است. روز عاشورا در اوج اهمّیّت است و این چهل روزی هم که بین عاشورا و اربعین هست، تالی‌تلو روز عاشورا است. اگر روز عاشورا اوج مجاهدت همراه با فداکاری -فدا کردن جان، فدا کردن عزیزان، فرزندان و یاران- است، این چهل روز، اوج مجاهدت همراه با تبیین، همراه با افشاگری، همراه با توضیح [است]. اگر این چهل روز نمیبود، اگر حرکت عظیم زینب کبریٰ (سلام الله علیها) و جناب امّ‌کلثوم و حضرت سجّاد (علیه السّلام) نمیبود، شاید آن فقره‌ی «لِیَستَنقِذَ عِبادَکَ مِنَ الجَهالَةِ وَ حَیرَةِ الضَّلالَة»  اتّفاق نمی‌افتاد.» ۱۴۰۰/۰۷/۰۵
رسانه KHAMENEI.IR براساس بیانات رهبر انقلاب، نماهنگ «قیام حسینی، تبیین زینبی» را منتشر میکند.