احیاگر معروف

پیامبر چه کسانی را عفو نمی‌کرد؟

 در مطلب پیشین، موضوع عفو را از منظر روایی و حدیثی مورد بررسی قرار دادیم. بخش دیگری از این موضوع، به نحوه‌ی سیره‌ی اهل بیت علیهم‌السلام مخصوصا پیامبر اکرم(ص) و حضرت امیرالمومنین(ع) در این‌باره باز می‌گردد. برای این موضوع به سراغ دکتر محمدحسین رجبی دوانی، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ اسلام رفتیم. دکتر رجبی دوانی معتقدند که پیامبر(ص)، مجرمان جنگ سخت را معمولا مورد عفو قرار می‌داد اما مجرمان جنگ نرم را نه. 


 عفو به‌لحاظ لغوی و اصطلاحی به چه معناست و در آموزه‌های دینی چه جایگاهی دارد؟
عفو و بخشش یکی از صفات برجسته‌ی ایجابی است که به‌عنوان یکی از ویژگی‌های خداوند متعال نیز شناخته می‌شود. چنان‌که می‌فرماید: «ان الله غفور رحیم». این بدان معناست که خداوند بخشنده است و انسانی هم که می‌خواهد متخلق به اخلاق الله بشود، باید در عرصه‌هایی که خداوند دارای چنین صفاتی است، خود را نیز بدان بیاراید.

در دین مبین اسلام، عفو در برابر کسی که به شما ظلم روا داشته است، اگر در موقعیت پشیمانی قرار گرفت و شما بر آن غلبه پیدا کردید، توصیه شده است. برای نمونه، اگر در دادگاهی، ظلم طرف مقابل اثبات شود و شخص متهم نیز ابراز ندامت کند، چنین وضعی محل عفو است. اما اگر کسی قلدری کند و ما به‌دلیل ترس عقب‌نشینی کنیم، چنین عفوی دارای ارزش نیست. عفو در مقام قدرت داشتن و از موضع قدرت، معنا پیدا می‌کند. در آموزه‌های دینی نیز عفو و بخشش دارای اهمیت فراوانی است؛ چنان‌که امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند: «در عفو لذتی وجود دارد که در انتقام نیست.» این آموزه روح بزرگ اخلاقی و انسانی مدنظر در اسلام را نشان می‌دهد.
 
 آیا در آموزه‌های دین اسلام عفو تحت هر شرایطی توصیه شده یا تابع شرایط خاص خود است؟
نباید از عفو برداشت غلطی صورت پذیرد. همان‌طور که گفتم، اولاً پشیمانی از عمل و ثانیاً غلبه داشتن، از جمله مهم‌ترین شرایط عفو است. اسلام هم عفو و هم انتقام را در آموزه‌های اخلاقی خود مدنظر دارد. مثلا قصاص یک حق طبیعی است که خداوند متعال آن را قرار داده است تا هر زمان که فرد در معرض ظلم قرار می‌گیرد، بتواند از آن استفاده کند: «وَلَکُمْ فِی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ یَاْ أُولِیْ الأَلْبَابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ».

علاوه بر این، در حالتی که جرم جنبه‌ی اجتماعی داشته باشد، حتی در صورت عفو از سوی مظلوم نیز حکومت اسلامی نباید از جنبه‌ی عمومی جرم بگذرد تا جرم کردن و پس از آن بخشیده شدن، به یک عادت بد اجتماعی تبدیل نشود. در اینجا برای اینکه بدعت صورت نگیرد، حاکم شرع نمی‌تواند از جنبه‌ی عمومی جرم بگذرد. برای مثال، اگر کسی از طریق زورگیری مرتکب قتل شود، حتی اگر اولیای دم نیز از خون مقتول بگذرند، حاکم شرع مجازات دیگری را برای وی در نظر می‌گیرد تا این موضوع درس عبرتی برای سایرین شود. بنابراین براساس آموزه‌های دین اسلام، عفو تحت هر شرایطی و در همه‌ی مواقع مورد قبول نیست.

در عهد امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیز در زمانی که یک فرد زیر گوش فردی دیگر زده بود، پس از محاکمه امر بر آن شد که مضروب نیز عین آن کار را تکرار کند که مضروب (یا از سر ترس یا عفو) ضارب را بخشید. اما در مقابل حضرت فرمودند که اگر تو از حق خودت بگذری، من از حق جامعه نمی‌گذرم و ضارب را تعزیر کرد.
 
 اگر بخواهیم وارد سیره‌ی پیامبر اسلام شویم، نحوه‌ی برخورد ایشان با کسانی که مرتکب جرم و اشتباهی می‌شدند چگونه بود؟
در ابتدا باید در نظر داشته باشیم که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم «رحمة للعالمین» بودند و آنچه به حق شخصی ایشان بازمی‌گشت، گذشت می‌کردند. اما اگر شخصی به اصل دین، باورها و جایگاه رسالت خدشه‌ای وارد می‌کرد، پیامبر اسلام گذشت نمی‌کردند. برای هر دوی این موارد می‌توان مثال‌هایی ذکر کرد. به‌طور کلی نبی مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم، عاملان به‌اصطلاح امروزی «جنگ سخت» (کسانی که پیکار می‌کردند و ضربه‌های جانی وارد می‌نمودند) را می‌بخشیدند. برای نمونه، ابوسفیان، وحشی (قاتل حمزه سیدالشهدا)، سفان ‌بن ‌امیه (از بزرگان قریش)، مروان‌ بن‌ حکم، عبدالله‌ بن ‌سعد‌ بن‌ سهل و... در زمان فتح مکه ابراز پشیمانی کردند و پیامبر نیز در موضع قدرت قرار داشتند و آن‌ها را عفو کردند.

اما در نقطه‌ی مقابل، پیامبر جنایتکاران عرصه‌ی «جنگ نرم» را، از آنجایی که با باورهای مردم و جایگاه رسالت درافتاده بودند، عفو نمی‌کردند. دو نفر در این زمینه بسیار شاخص‌اند: یکی نذر بن ‌حارث که دست بر قضا پسرخاله‌ی پیامبر نیز بود و دیگری عقبه‌ بن‌ ابی‌ معیط. این دو شخص از راه‌های تبلیغاتی و نرم سراغ اسلام آمدند. آن‌ها به مدینه و سراغ یهودیان رفتند تا از آن‌ها علیه اسلام کمک بگیرند. مسائلی از یهود آموختند تا به خیال خود، از پیامبر بپرسند و حضرت نتواند پاسخ آن‌ها را دهد تا در نتیجه، رسالت ایشان ضایع شود. نذر بن ‌حارث که به ایران آمده و با داستان‌های ایرانی آشنا بود، زمانی که پیامبر در کنار دیوار کعبه از طریق بیان داستان‌های اقوام سلف (هود، ثمود و...) مردم را به اسلام دعوت می‌کردند، یک چهارپایه در مقابل پیامبر می‌گذاشت و مردم را به گوش دادن داستان‌های ایرانی فرامی‌خواند تا بدین‌وسیله مردم را از اطراف پیامبر پراکنده کند.

بعدتر این فرد در جنگ بدر حضور داشت و البته قطره خونی نیز از بینی مسلمانان نریخت، اما در این جنگ به‌همراه هفتاد نفر از کفار اسیر شد. حال، علی‌رغم اینکه سیاست پیامبر کشتن اسرا نبود، در میان آن هفتاد نفر، با دریافت فدیه از ۶۸ نفر از اسرای جنگ بدر، تنها نذر بن ‌حارث و عقبه‌ بن‌ ابی‌معیط را نبخشید. در آن زمان وضع حکومت اسلامی (به‌لحاظ مالی) خیلی مناسب نبود و پیامبر با دریافت فدیه از اسرا جذب سرمایه می‌کرد، اما با وجود آنکه آن دو نفر سرمایه‌دار نیز بودند و می‌توانستند پول خوبی پرداخت کنند، به‌دلیل آنکه از طریق ابزارهای تبلیغاتی و روانی به‌سراغ اسلام آمده بودند، مورد عفو قرار نگرفتند و به دست امیرالمؤمنین علیه‌السلام به هلاکت رسیدند.
 
 جرم عقبه‌ بن ‌ابی ‌معیط چه بود؟
عقبه‌ بن ‌ابی ‌معیط علاوه بر آموزش گرفتن از یهودیان به‌همراه نذر بن ‌حارث، جسارت بزرگی به جایگاه رسالت کرده بود. او که در همسایگی پیامبر اسلام زندگی می‌کرد، علی‌رغم آنکه مسلمان نبود، آداب همسایگی را در قبال پیامبر رعایت می‌کرد. رعایت حال پیامبر توسط وی موجب شده بود که اراذل قریش به وی بگویند که به پیامبر علاقه‌مند شده است و قصد گرویدن به اسلام دارد. هراندازه که عقبه انکار می‌کرد نیز آن‌ها نمی‌پذیرفتند و به او گفتند که باید اثبات کنی به پیامبر ارادتی نداری. عقبه برای اثبات همین موضوع روزی عبای خود را دور گردن پیامبر اسلام انداخت و می‌خواست ایشان را خفه کند که مردم جلوی او را گرفتند. حتی این کار نیز مورد پذیرش اراذل قریش قرار نگرفت و عقبه با انداختن آب دهان کثیف خود به صورت مبارک پیامبر اسلام، عدم ارادت خود را نشان داد.

پیامبر اسلام (اگرچه که حق طبیعی ایشان مجازات کردن عقبه بود)، به‌دلیل توهین به جایگاه رسالت، خطاب به عقبه فرمودند روزی را می‌بینم که در جنگ به دست ما اسیر شدی و جزای کار خود را خواهی دید. سرانجام نیز عقبه در جنگ بدر اسیر شد.
 
 شاهد مثال دیگری در رابطه با عدم عفو پیامبر اسلام وجود دارد؟
بله، در آن زمان شعر بزرگ‌ترین رسانه‌ی عرب بود و پیامبر اسلام نیز در چند مورد دستور قتل شاعرانی را صادر کرد که علیه اسلام فعالیت داشتند. یکی از آن‌ها کعب ‌بن‌ اشرف است که یهودی نیز بود. وی علیه مسلمانان شعر می‌سرود و زمانی که یک زن مسلمان پاسخ وی را دارد، اشعاری در وصف زنان مسلمان سرود و به نوامیس مسلمین توهین کرد. پیامبر اسلام نیز در مدینه و در زمان زمامداری، دستور قتل وی را صادر کرد.

عصما بنت مروان (همسر یزید بن ‌حطمی) نیز شاعره‌ای بود که اشعاری در جهت بر هم زدن آرامش روانی جامعه می‌سرود و پیامبر اسلام دستور قتل وی را نیز صادر کرد. پیامبر یک تازه‌مسلمان از قبیله‌ی عصما را (که کسی از مسلمان شدن وی خبر نداشت) مأمور کرد تا این شاعره را به قتل برساند. حتی در روز فتح مکه نیز که پیامبر عفو عمومی صادر کردند، دستور قتل دو شاعر زن را دادند و فرمودند اگر بر دیوار کعبه هم آویزان شوند، آن‌ها را می‌کشند. همین‌طور هم شد.
 
 امثال ابوسفیان که هم در نبرد سخت و هم در نبرد نرم حضور داشتند، چرا کشته نشدند؟
حکم قتل ابوسفیان نیز صادر شده بود. پیامبر پس از جنگ احد، دستور قتل ایشان را صادر کرد، ولی فرستاده‌ی پیامبر (عمر‌ بن ‌امیه زمری) شناسایی شد و امکان کار فراهم نیامد. علاوه بر این، جنبه‌ی نبرد سخت ابوسفیان غلبه داشت و این‌گونه نبود که از طریق مثلا شعر به جنگ با اسلام بیاید و تبلیغات خاصی علیه اسلام داشته باشد. اگر اقدامی هم می‌کرد، بیشتر بهانه‌ای بود که مسلمانان دست وی می‌دادند. برای مثال، داماد وی ابتدا اسلام آورد و پس از مدتی مجدداً از اسلام روی برگرداند. به همین دلیل، ابوسفیان به جدایی دخترش اعتراضی نکرد. همچنین در موردی نیز مسلمانان در ماه حرام جلوی کاروان وی را گرفتند و حتی یکی از محافظان او را نیز کشتند و بدین‌وسیله بهانه به دستش دادند.

علاوه بر این، ابوسفیان پیش از فتح مکه علی‌الظاهر اسلام آورد و این موضوع را از طریق عباس (عموی پیامبر) به محضر پیامبر اسلام رساند و اگر در زمان فتح مکه اسلام می‌آورد، امکان عدم عفو وی نیز وجود داشت.
 
 در مورد یهودیان مدینه چطور؟ چه شد که آن‌ها مورد عفو قرار نگرفتند؟
به نکته‌ی خوبی اشاره کردید. پیامبر اسلام در بدو ورود به مدینه، در محلی به نام قبا توقف داشتند تا امیرالمؤمنین علیه‌السلام همراه فواطم به ایشان ملحق شوند. در این هنگام، گروهی از علمای یهود به دیدار پیامبر آمدند تا ببینند آیا پیامبر اسلام همان موعود تورات است یا خیر. آن‌ها که با دیدن نشانه مطمئن شدند نبی مکرم اسلام همان موعود است، می‌خواستند مسلمان شوند، اما درعین‌حال تقاضای باج هم کردند. در واقع آگاهانه مقابل اسلام ایستادند و به‌جز عده‌ی اندکی، اسلام نیاوردند. اینجا بود که پیامبر اسلام از ناحیه‌ی یهود احساس خطر کردند و به آن‌ها پیشنهاد دادند که حدود روابط را تعریف کنند. یهودیان نیز از پیشنهاد منطقی پیامبر اسلام استقبال کردند و یک قرارداد هم‌زیستی میان آن‌ها منعقد شد. براساس آن قرارداد، مدینه حرم امن الهی شناخته شد و کسی (اعم از مسلمین و یهودیان) حق برهم زدن امنیت آن را نداشت. منتها در ادامه، هرکدام از سه قبیله‌ی یهودی به‌نوعی مفاد قرارداد را نقض کردند و پیامبر نیز آن‌ها را عفو نکردند.
برای نمونه، یهودیان بنی‌قینقاع با بی‌احترامی نسبت به یک زن مسلمان و قتل مرد مسلمانی که به یاری آن زن برخاسته بود، این پیمان را زیر پا گذاشتند. پیامبر نیز دستور تبعید همه‌ی افراد قبیله را صادر کردند، اما یهودیان مقاومت کردند و پیامبر با اتمام مهلت ایشان، به‌طرف آن‌ها لشکرکشی کردند. بنی‌قینقاع با دیدن لشکریان اسلام تصمیم گرفتند مفاد قرارداد را اجرا کنند. در این لحظه پیامبر اسلام به‌دلیل مقاومت اولیه‌ی آن‌ها در مقابل نقض قرارداد، دستور مصادره‌ی اموال آن‌ها را دادند.

بنی‌نضیر نیز قصد جان پیامبر را کرده بودند که با اطلاع‌رسانی جبرئیل به پیامبر، این کار عملی نشد. پیامبر اسلام این‌بار هم دستور تبعید همه‌ی افراد قبیله را دادند. زمانی هم که آن‌ها مقاومت کردند، پیامبر به لشکریان اسلام دستور دادند تا نخل‌های این قبیله را (که خارج از محل زندگی آن‌ها بود) قطع کنند تا قاطعیت پیامبر در مجازات افرادی که عهدشکنی می‌کنند، نشان داده شود. پس از این اقدام بود که بنی‌نضیر حاضر شدند مدینه را ترک کنند و پیامبر اسلام اجازه دادند هر خانواده تنها یک بار شتر با خود ببرد.

بنی‌قریظه نیز با به وجود آمدن فتنه‌ی جنگ احزاب و اتحاد همگان (کافر، مشرک، یهود و...) برای نابود کردن حکومت اسلامی در مدینه، یقین کردند که اسلام نابود خواهد شد. به همین دلیل نیز به احزاب پیوستند و بنا بود که از پشت سر به روی پیامبر جبهه باز کنند، ولی پیامبر با گماردن هفت‌صد نفر در مدینه، جلوی نقشه‌ی آن‌ها را گرفت. زمانی که احزاب نتوانستند از خندق عبور کنند، آن‌ها نیز جنگ با مسلمانان را آغاز نکردند و تنها زمانی که احزاب ناکام بازگشتند، گیر افتادند. در اینجا براساس یک نقل تاریخی، پیامبر اسلام به‌همراه سعد بن ‌معاذ (رئیس قبیله‌ی اوس) با آن‌ها مذاکره کرد و قرار شد مردان قبیله کشته شوند، زنان نیز به اسارت بروند و اموال مصادره شوند. اما برخی از مورخین معاصر مانند مرحوم آیت‌الله رجبی دوانی رضوان‌الله‌علیه و مرحوم دکتر شهیدی، این موضوع را با ادله‌ای رد می‌کنند. آن‌ها بر این باورند که این کار (قتل‌عام) با سیره‌ی پیامبر سازگار نیست. مواردی در تاریخ وجود دارد که حتی کفار و مشرکانی که به جنگ با پیامبر پرداختند نیز مورد عفو ایشان قرار گرفتند و حتی پیامبر قصد هدایت آن‌ها را داشت. حال چطور امکان دارد که پیامبر افراد بنی‌قریظه را که حتی وارد جنگ نشده بودند، قتل‌عام کنند؟ پیامبر قاطعیت داشتند، اما به دنبال قتل‌عام نبودند. ضمن آنکه نوع رفتار پیامبر با یهودیان پیش از آن نیز چنین نبود. حتی یهودیان خیبر که آنجا را به پایگاهی علیه مسلمین تبدیل کرده بودند و ۲۹ نفر از مسلمانان را نیز به قتل رساندند، در نهایت کشته نشدند، بلکه قرار شد تنها نیمی از محصولات کشاورزی خیبر را به‌عنوان جزیه‌ی سالانه به حکومت بدهند. آن‌چنان رأفت عظیم بود که حتی یهودیان دیگر مناطق (مانند فدک) نیز به‌سراغ پیامبر آمدند و تصمیم گرفتند با پیامبر صلح کنند.
 
 از شیوه‌ی حکومت‌داری پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم که بگذریم، به حکومت‌داری امیرالمؤمنین علیه‌السلاممی‌رسیم. در زمان ایشان شکل و ماهیت فتنه تغییر کرد و مقابله‌ی حکومت اسلامی با مسلمانان بود، نه با غیرمسلمان. عفو و عدم عفو در زمان حکومت‌داری ایشان به چه ترتیبی بود؟
مولای متقیان نیز مانند پیامبر اسلام عمل می‌کردند. آنچه به شخص ایشان بازمی‌گشت را می‌بخشیدند، اما از آنچه به عموم مردم مربوط می‌شد نمی‌گذشتند. برای مثال، زمانی که فتنه‌ی جمل برپا شود، جملی‌ها به بصره ریختند و علاوه بر کشتار مسلمین، بیت‌المال بصره را نیز غارت کردند. اقدامات جملی‌ها در شرایطی صورت پذیرفت که آن‌ها با حاکم بصره (عثمان‌ بن ‌حنیف) توافق کرده بودند تا قبل از ورود امیرالمؤمنین علیه‌السلام، وارد دارالاماره و مسجد جامع نشوند، ولی هر دو مورد را نقض کردند. پس از آن، مخالفان عثمان را شناسایی کردند و آنان را نیز کشتند.

بااین‌حال ایشان خطاب به آن‌ها گفتند که اگر عاملان جنایات بصره را تحویل دهند و باقی افراد نیز توبه کنند و مجدداً بیعت نمایند، می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند و فقط امکان بخشش افرادی که جنایت کرده‌اند، وجود ندارد. اما آن‌ها به‌دلیل اینکه تعدادشان به سی هزار نفر می‌رسید و تعداد سپاهیان امیرالمؤمنین حدود دوازده هزار نفر بود، جنگ با مولای متقیان را آغاز کردند.

جالب آنجاست که حتی در این مواقع نیز امیرالمؤمنین آغازگر جنگ نبوده‌اند و سه بار از مسلمین خواستند که کسی داوطلب شود تا با بردن قرآن نزد آن‌ها، از آن‌ها بخواهد به قرآن عمل کنند و دست از فتنه‌گری بردارند، ولی آن‌ها هربار حاملان قرآن را به قتل رساندند و قرآن را تکه‌تکه کردند. در اینجا بود که حضرت دستور آغاز جنگ را دادند.

اما در زمان درگرفتن جنگ دیگر نشانی از رحم و عطوفت و انعطاف نبود، مگر زمانی که شروع‌کنندگان جنگ از بین می‌رفتند. در جمل نیز هنگامی که رهبران اصلی کشته شدند و عایشه دستگیر شد، حضرت دیگر قصد نداشتند جنگ را ادامه دهند. ایشان دستور دادند زخمی‌ها را رها کنند و به‌دنبال فراری‌ها نیز نروند. در این زمان، با وجود آنکه افراد به‌جامانده توبه هم نکرده بودند، به‌دلیل از بین رفتن سران فتنه و در هم شکسته شدن شاکله‌ی آن‌ها، حضرت از باقی افراد می‌گذرند.

علاوه بر این مورد، حضرت در مورد فتنه‌گران و کسانی که با دشمنان همکاری داشتند نیز قائل به عفو و گذشت نبودند. برای نمونه، شخصی به نام واعل ‌بن ‌حجر حضرمی که پیش از اسلام شخص مطرحی در یمن بود، ولی آن زمان در کوفه اقامت داشت، در اواخر حکومت امیرالمؤمنین، با اجازه‌ی ایشان تصمیم می‌گیرد به یمن سری بزند. حضور وی در یمن با حضور بصر بن ‌ابی‌عرتاد (مأمور معاویه که مسئول کشتار هواداران امیرالمؤمنین در یمن بود) مصادف شد. واعل اقدام به همکاری با مأمور معاویه می‌کند و هواداران امیرالمؤمنین را به او معرفی می‌‌نماید. بدین‌ترتیب تعداد زیادی از مردان به قتل می‌رسند و زنان و کودکان نیز به اسارت به شام برده می‌شوند. زمانی که خبر همکاری واعل به گوش امیرالمؤمنین رسید، چون به آن شخص دسترسی نداشتند، دستور دادند خانواده‌ی وی را بازداشت کنند تا واعل مجبور به بازگشت شود. البته همین موضوع موجب شد آن‌ها از امیرالمؤمنین کینه به دل بگیرند و در زمان حادثه‌ی عاشورا، یکی از فرزندان وی به نام مسروق‌ بن ‌واعل تصمیم گرفت به جنگ با امام حسین علیه‌السلامبرود، اما با دیدن کرامتی از ایشان، از کار خود منصرف شد.

در کنار این موارد، حضرت از اختلاس از بیت‌المال نیز به‌هیچ‌عنوان گذشت نمی‌کردند. حتی در مورد بدهکاران به بیت‌المال نیز گذشت به خرج نمی‌دادند و افراد بدهکار را زندانی می‌کردند. در برخی موارد نیز بدهکاران به معاویه پناه می‌بردند که در این موارد نیز حضرت از آن‌ها نمی‌گذشتند.

دعایِ مُستجاب

مشاهده دراندازه اصلی

منبع:nojavan.khamenei.ir

مراسم جشن تکلیف دانش‌آموزان با حضور رهبر انقلاب

مراسم جشن تکلیف حدود دو هزار نفر از دانش‌آموزان پسر شهر تهران، عصر امروز (سه‌شنبه) با حضور رهبر انقلاب اسلامی در حسینیه‌ی امام خمینی (رحمه‌الله) برگزار شد.

در این مراسم که در فضایی آکنده از نشاط و شوقِ آغاز دوران بندگی برگزار شد، نوجوانان مؤمن، نماز مغرب و عشاء را به امامت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی اقامه کردند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین در سخنانی، جشن تکلیف را «جشن تشرّف به ساحت لطف و توجه پروردگار کریم» و «قابلیت دریافت مأموریت الهی در رسیدن به سعادت و خوشبختی» خواندند و افزودند: انسان در مراحل مختلف زندگی، حوادث فراوانی را تجربه می‌کند که لازمه‌ی مواجهه‌ی شجاعانه با این حوادث و دستیابی به افتخار دنیوی و عزت الهی، استحکام بنیه‌ی معنوی است.

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به اهمیت «لحظه‌ی تکلیف»، قدر دانستن ورود به دوران بلوغ معنوی را یادآور شدند و خاطرنشان کردند: راز پیشرفت فردی و اجتماعی در حفظ رابطه با خداوند است و امروز عیب بزرگ تمدن رو به افول و انحطاط غرب، قطع رابطه با خداست.

ایشان بهترین راه ارتباط با خداوند را «نماز و قرائت قرآن» دانستند و گفتند: توجه به این واقعیت که مخاطب انسان در نماز، «خداوندِ قادرِ متعال» است، موجب توکل، شجاعت و اعتماد به نفس می‌شود؛ بنابراین نماز را اول وقت و با توجه بخوانید و با قرآن و معانی نورانی و هدایت‌بخش آن انس دائمی برقرار کنید.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تلاش دشمنان برای نفوذ و تسلط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بر کشور، یکی از هدف‌های دشمن را نفوذ در نوجوانان و جوانان برشمردند و افزودند: نوجوانان عزیز که فرزندان امروز ملت ایران و مردان و مدیران فردای کشور هستند، باید با حضور فعال و شاداب در اجتماعات، در مصونیت‌بخشی مقابل این نقشه‌ی دشمن، نقش مؤثری ایفا کنند.

«تجهیز به دانش و درس خواندن» و «تأمین سلامت جسمی، فکری و معنوی»، توصیه‌ی دیگر رهبر انقلاب اسلامی به نوجوانان بود.

ایشان به تأمین سلامت جسمی از طریق «ورزش و تغذیه‌ی مناسب»، و کسب سلامت معنوی با «توجه به خدا و نماز، دعا، توسل و یاد شهیدان» اشاره کردند و افزودند: سلامت فکری را باید با کتابخوانی و مطالعه‌ی کتاب‌های راه‌گشای متفکران و نویسندگان خوب تأمین کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اهمیت علم‌اندوزی و خودسازی به‌عنوان شرط دستیابی به فردایی بهتر، افزودند: عزیزان من، فردای این کشور متعلق به شماست و شما اداره‌کنندگان این کشور و تاریخ آن خواهید بود؛ بنابراین با استفاده از فرصت‌ها، خود را برای آن روز آماده کنید.

رهبر انقلاب اسلامی همچنین نوجوانان را به الگوگیری از شهیدان سفارش کردند و گفتند: شهیدان عزیز ما در جوانی و نوجوانی در دفاع از استقلال ملی و مصالح کشور و به منظور دفع شرّ دشمنان، با ارزش‌ترین دارایی، یعنی جان خود را در راه خدا فدا کردند و مطالعه‌ی کتاب‌های شیرین و پرجاذبه‌ی دفاع مقدس، ذهن شما را با آن ایثارگری‌ها و شجاعت‌ها آشنا می‌کند.

ایشان در پایان سخنانشان، نوجوانان را به قدردانی از پدران و مادران، حفظ احترام و جبران محبت‌های آنان توصیه کردند.

نماهنگ | با این ستاره‌ها

جمعی از خانواده‌های شهدای مدافع حرم اهل‌بیت علیهم‌السلام روز دوشنبه اول آذرماه سال جاری با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند. پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR لحظاتی از دیدار این هشت خانواده شهید با رهبر انقلاب را در نماهنگ «با این ستاره‌ها» منتشر می‌کند.
پیش از این حاشیه‌های این دیدار منتشر شده بود که می‌توانید متن آن را از اینجا بخوایند.

پاورپوینت کودکانه: دام شیطان

دریافت پاورپوینت دام شیطان

موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت

کتاب رویای نیمه شب رمانی درباره عشق , مذهب و معجزه

رمان « رویای نیمه شب » اثر حجت‌الاسلام مظفر سالاری اثری است که انتشارات کتابستان معرفت آن را پس از سال‌ها بازنشر کرده و از ابتدای سال ۹۵ نیز به عنوان کتاب چهارمین دوره مسابقه کتابخوانی «کتاب و زندگی» معرفی شده است.
این کتاب تا پیش از مسابقه قریب به ۱۰ چاپ را پشت سر گذاشته بود و با آغاز مسابقه نیز مورد توجه بیشتری قرار گرفته است

در ادامه مطلب سخنان حجت الاسلام مظفر سالاری درباره رمان رویای نیمه شب را می خوانیم. او یک نویسنده برجسته است و از کودکی در نشریات و موسسات فرهنگی مشغول بوده است. و مدتی هم سردبیر نشریه آفرینه را بر عهده داشته است . او معاونت فرهنگی هنری دفتر تبلیغات را نیز بر عهده دارد :
این رمان با استفاده از یک حکایت واقعی شکل گرفته و من تلاش کرده‌ام که یک داستان لطیف و جذاب برای خواننده عامی روایت کنم.

غایت من از نوشتن رویای نیمه شب , تقریب میان مذاهب است و می‌خواستم بگویم که اهل‌بیت(ع) یکی از محورهای وحدت هستند و با ولایت امام عصر(عج) مانند یک خورشید پشت ابر می‌توان دور هم جمع شد.

در این کتاب نحوه شخصیت‌پردازی‌ها به گونه‌ای است که خواننده خود را در جایگاه افراد درون داستان قرار خواهد داد، پندهای داستان، اتفافات، شجاعت‌های شخصیت هاشم و … همه مواردی است که خواننده با آن همزادپنداری نموده و سیر داستان را رها نخواهد کرد.

من در رویای نیمه شب به کودکان و نوجوانان فکر می‌کنم، شاید بتوان گفت که این رمان، رمان خانواده است، من برای نگارش این رمان متوسل به حضرت ولی عصر(عج) شدم و از آن حضرت استمداد خواستم، از نکات جالب توجه در این کار این بود که پیش‌نویس و پاک‌نویس نداشتم و فقط برخی اصلاحات ویرایشی انجام گرفت.

همچنین می‌خواستم نشان دهم تشرف یک قضیه فردی نیست و همه با آن درگیر خواهند بود به طوری که یک خواننده سنی مذهب این اثر را خوانده بود و گفته بود که اثر منصفانه‌ای است.

رویای نیمه‌شب ، ترسیم شیوه معاشرت و همزیستی مسالمت‌آمیز مردمی است که معتقد به دو مکتب متفاوت می‌باشند، اما در زیر چتر مشترکات اعتقادی خود چون خدا، قبله، کتاب و پیامبر(ص) که با صمیمیت و دوستی به مراوده با یکدیگر می‌پردازند.

بدیهی است که این اتفاق فقط در بستر زندگی مسالمت‌آمیز و در فضای به دور از جدل خواهد افتاد وگرنه در فضای متشنج و در زمانی که افراد به توهین به مقدسات و تکفیر یکدیگر روی آورده‌اند حتی اگر معجزه هم آورده شود، بی‌اثر خواهد بود .

امین کمالوندی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی در خصوص« رویای نیمه شب » گفت: نویسنده با قلمی بلیغ و رسا که برخواسته از روح هنر متعهد است، به خوبی این نکته را ترسیم می‌کند که مسلمین با هر اعتقاد و مذهبی که باشند، حقیقتاً نقش اصلی در تفرقه بین مذاهب ندارند و این حاکمان دنیاطلب هستند که به خاطر منافع خود دست به ایجاد شکاف و تفرقه در میان امت واحده اسلامی می‌زنند .

صدف شفیع کتابدار کتابخانه دکتر حصیبی نیز درباره این رمان گفت: جذابیت قلم نویسنده به اندازه‎ای است که مخاطب را دچار خود کرده و تا انتهای داستان همراه می‎سازد.

از ویژگی‌های این رمان این است که مایه اصلی آن واقعی بوده و در جلد دوم کتاب شریف عبقری الحسان صفحه ۱۹۲ نقل گردیده و همین امر باعث گردیده تا خواننده با اطمینان قلبی و اعتماد به کتب معتبر اقدام به خوانش داستان نماید.

گفتنی است: رمان رویای نیمه شب توسط انتشارات کتابستان معرفت در چاپی متفاوت به بازار عرضه شده و خواندن آن ترسیمی واقعی از زندگی وحدت محور در جوامع اسلامی را به تصویر می‌کشد.

پر رنگ شدن ملاک زیبایی در ازدواج در میان تمام اقشار

پسران مذهبی دختران زیبا _ دختران مذهبی پسران خوش تیپ

اسلام در زمینه انتخاب همسر ملاک ها و معیارهایی را تعریف کرده است که حداقل باید مورد توجه خانواده های معتقد و مذهبی قرار بگیرد. متاسفانه در دهه اخیر گرایش قشر مذهبی در هنگام گزینش همسر به سمت و سوی مادی گرایانه سوق پیدا کرده به نحوی که اگر نتوان گفت که معیارهای مادی به عنوان ملاک برتر محسوب نمی شود، حداقل به صورت هم طراز با معیارهای اصلی مورد تاکید اسلام در آمده است. چنانکه زیبایی، فرم ساختار بدنی و الگوهای ظاهری، مطابق الگوهای تزریقی اروپایی و رسانه ای و تبلیغاتی، همتراز با معیار ایمان مطرح می شود. این مساله در مورد خوش تیپی پسران در انتخاب خانواده دختر صدق می کند که همگی معضلاتی را در نگرش به مفهوم واقعی ازدواج ایجاد کرده است.
البته در اینجا باید این نکته را هم مد نظر داشت که اصل هم کفوی در ظاهر و پسند شکل و شمایل هر کدام از دختر و پسر، ملاک هست، ولی نه در حدی که به معیار همتراز با اصول اصلی در ازدواج قرار گیرد.

آیا حس زیبایی دوستی اشتباه است؟

به طور کلی همیشه حس زیبایی دوستی در بین جوانان رایج بوده و این امر پسندیده است ولی مشکل آنجا آغاز می شود که تحت تاثیر تغییر برنامه ریزی شده ، ذائقه دختران و پسران در زیبایی فرد مقابل دچار تحول می شود و از حس زیبایی دوستی فطری و ذائقه شخصی به سمت گرایش تحمیلی زیبایی پیش می رود.
در اینجا و در این مطلب لازم است که قبل از پرداختن به بحث گرایش اقشار مذهبی در ملاک های ظاهری در انتخاب همسر بار د دیگر به بازخوانی معیارهای ازدواج از دیدگاه شرع و عرف متشرّع بپردازیم.

معیار های ازدواج در اسلام

معیارهای همسر گزینی در اندیشه اسلامی به معیارهای اولیه و ثانویه تقسیم می شود که دارا بودن ملاک های اولیه در هر زمان و مکانی ضروری است و ملاک های ثانویه بر حسب شرایط زمانی و مکانی قابل تغییر و بازنگری است و در مرتبه دوم قرار دارد.

به طور خلاصه ایمان ، حسن خلق، پارسایی، پاک دامنی هوشمندی، همتایی فرهنگی ، سلامت جسمی ، سلامت جنسی، اصالت خانوادگی از معیارهای اولیه است که هریک دارای حدود و تعاریف مشخص برای دختر و پسر است و روایات و سیر ائمه به آن پرداخته است. در کنار این معیارها در اندیشه اسلامی معیارها و ملاک های ثانویه و شایسته ای وجود دارد که زیبایی ، فرزند آوری ، هم کفوی از آن جمله است و به آن توصیه شده است.

اما امروزه در کنار این اصول سفارش شده ملاک های عرفی گزینش همسر نیز مد نظر واقع می شود که شامل سلامت ظاهری و جسمانی فرد، تفاوت سنی، زیبایی چهره و اندام ، توانایی باروری و رنگ پوست ، هوشمندی و همگون بودن زن و شوهر، تحصیلات ، تشابه در نگرش ها ، عواطف و شخصیت و ملاک های رفتاری و اخلاقی ، توانایی اداره خانواده ، نوع شغل ، میزان ثروت و در آمد بالا برای مرد و کم هزینه بودن و توانایی کافی برای انجام کار و اداره خانه برای زن، ازدواج درون دینی و همسانی طبقات اجتماعی و ملاک های خانوادگی مانند: ازدواج با خویشاوند یا بیگانه ، وضعیت خانوادگی همسر مانند نظر مثبت یا منفی اعضای خانواده درباره یک فرد بخشی از ملاک های همسر گزینی عرفی به شمار می آید.

میزان اهمیت ملاک های ثانویه

اینکه آیا این ملاک های ثانویه می تواند به صورت اصل و همتراز با ملاک های اولیه قرار گیرد جای تامل است ولی به طور قطع نمیتوان گفت که امری مذموم است و اتنخاب با این معیارها کار معقولی است ولی گرایش پسران تیپ مذهبی و خانواده های شان به سمت گزینش عروس با شکل ظاهری خاص برای جلوه گری در بین دوستان و تفاخر در بین فامیل قطعا مصداق الهکم التکاثر است و به دور از ارزشهای انسانی و اسلامی و خلق و خوی شیعه است .

از طرفی دیگر مطبوع بودن چهره همسر و به دل نشستن گزینه انتخابی نباید در انتخاب همسر نادیده گرفته شود. چون در کوتاه مدت در برقراری ارتباط زوجین موثر است ولی این مطبوع بودن و به دل نشستن به معنای گرایش به مانکنیسم و ظاهر پرستی و ظاهر گزینی صرف نیست بلکه نشان از توجه لازم بو در حد معقول به این مساله است.

از طرفی گرایش و نوع انتخاب و سلیقه پسر و دختر و رسیدن به بلوغ عقلی در انتخاب به نوع تربیت خانوادگی و اجتماعی آنها در دوران کودکی و نوجوانی بر می گردد.اینکه خانواده، جامعه و رسانه به مرور زمان به صورت پیدا و پنهان چه مواردی را به عنوان ملاک ها و معیارهای زیبایی معرفی کرده است . چرا که بخشی از این گرایش های ویژه ، فطری و به طورکلی عموما اکتسابی است.

به طور مثال در طول دهه ها برخی از قومیت ها در سلیقه ، از افراد با ظاهری خاص به طور مثال: فربه یا متوسط خوششان می آمده ولی در حال حاضر تحت امور اکتسابی از محیط این تغییر ذائقه ایجاد شده و به قول امروزی به سمت مانکنیسم پیش رفته است.

نقش مادران درتعیین معیار ازدواج فرزندان

نوع نگرش مادران به ویژه در میان خانواده های مذهبی هم در این سبک انتخاب تاثیر بسیاری دارد؛ اینکه در ذهن پسر یا دختر این امر را جا بیندازند که در هنگام انتخاب همسر صرفا باید به دنبال زنی زیبا باشند یا به دنبال مادری برگزیده برای فرزندانشان و همسری مناسب برای رسیدن به سعادت اخروی و دنیوی باشند.

به هر حال ملاک پسند ظاهر شخص را نمی توان از کلیت معیارها حذف کرد، چرا که در جای خود اهمیت دارد ولی باید به نوع تربیت پسران و دختران و دیدگاه خانواده ها به ویژه مادران توجه کرد. شاید به طور خلاصه بتوان به این نکته توجه کرد که در بین خانواده های مذهبی در کنار تمامی معیارهای ازدواج باید پسر و دختر را به سمت حفظ سلامت خانواده و تربیت عبادی و معنوی فرزندان آینده در هنگام تشکیل خانواده و ازدواج سوق داد. به همین سبب تاکید شود که از گزینش همسران بی ایمان، بد اخلاق، ناپاک، فاسق و….دوری شود.

هدف گمشده در معیارهای ازدواج

با توجه به اینکه ازدواج از بزرگترین حادثه های زندگی فرد است به نظر می رسد که بر هر پسر و دختری به ویژه در قشر مذهبی لازم است که قبل از ازدواج درباره ویژگی های همسر نامناسب و غیرلایق، آگاهی لازم را به دست آورند؛ چرا که اگر زن و شوهر به وظایف اسلامی و اخلاقی خود ناآگاه باشند و یا تحت تاثیر خانواده و معیارهای نادرست عمل نکنند کانون خانواده گرم و با صمیمیت نبوده و فرزندان خانواده هم بی هویت و بیگانه از مسایل عبادی و معنوی به ثمر می رسند. و هنگامی که سردی و بی رغبتی بر خانواده سایه افکند فرزندان نیز بی معنویت و دین گریز بار خواهند آمد. اسلام از گروه های نام می برد که باید از پیوند با آنان خودداری شود. فلسفه این نهی هم آن است که فرزند امانت الهی است و برای حفظ این امانت الهی باید در برگزیدن همسر که پدر و مادر آینده است دقت کرد تا این امانت الهی هدر نرود و در این راستا علاوه بر فردی که آماده ازدواج است والدین پسر و دختر نیز باید سعی کنند که فرزندان خود را به کسانی نسپارند که آنان را از اسلام، ایمان و اخلاق نیک، و تربیت معنوی و عبادی باز دارند.

چه بسا صفتی را از شرایط حتمی همسری می پندارند حال اینکه آن ویژگی از مزایا و معیارهای ضروری نیست .گاهی در اثر جهالت ویژگی های منفی همسر را مورد غفلت قرار می دهند. اگر دختری تنها به دنبال پسری خوش قیافه دارای منزل و شغل پر درآمد باشد یا اینکه پسر به دنبال همسری با تیپ مانکن ها و چهره خاص و زیبا باشد و از دین داری چشم پوششی کند و یا این دینداری را به اولویت دوم خود تبدیل کند آنها زندگی گرم و فرزندان اهل طاعت نخواهند شد. تهی بودن مبنای ازدواج از معنویت ، سرانجامی جز پوچی و افسردگی ندارد. از نظر اسلام ، ازدواج تنها با هدف برآورده کردن غریزه جنسی ، فرار از تنهایی و همراهی در دوران پیری نیست بلکه باید دژی باشد که زن و شوهر از یکدیگر پاسداری کنند. بدین سبب مومنان از ازدواج با زنان بی دین نهی شده اند هرچند که زیبا باشند.

در یک کلام شاید بتوان در خصوص میزان ارزش زیبایی در انتخاب همسر به این گزینه رسید که زیبایی ظاهری باید همان به دل نشستن و مطبوع بودن ظاهر باشد و از افتادن در دام زیبایی های تحمیلی رسانه و جامعه دوری کرد. تا مبنای ازدواج بر پایه معیارهای اسلامی و دوری از آسیب های ظاهر گرایی و مادی گری باشد.


منبع:سایت با حجاب

پاورپوینت کودکانه: عفاف و حجاب

این پاورپوینت با موضوع حجاب و عفاف یکی از تولیدات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برای کلاسهای فرهنگی طرح هجرت است که برای کودکان مقطع دبستان تهیه شده است.

دریافت پاورپوینت

منبع:موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت

دورهمی همسران مدافع حرم

دریافت
مدت زمان: 1 دقیقه 57 ثانیه

منبع:نصرتی وی